Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, χρηματοδότηση ύψους 217 εκατ. ευρώ από το ελληνικό δημόσιο για την κατασκευή του τμήματος Πάτρας-Πύργου της Ολυμπίας Οδού στην Ελλάδα. Δεδομένου ότι η κατασκευή και λειτουργία του τμήματος Πάτρας-Πύργου θα ενσωματωθεί στην υφιστάμενη σύμβαση παραχώρησης με την παραχωρησιούχο Ολυμπία Οδό ΑΕ, η Επιτροπή αξιολόγησε και ενέκρινε επίσης την εφαρμογή, στο τμήμα Πάτρας-Πύργου, του υφιστάμενου μηχανισμού επιμερισμού διοδίων στο πλαίσιο της σύμβασης, καθώς και την υπό όρους παράταση της περιόδου παραχώρησης για 3 έτη.
Η χρηματοδότηση αυτή θα επιτρέψει να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει μέρος του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου, χωρίς να προκληθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Η Eκτελεστική Aντιπρόεδρος, κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Η κατασκευή του τμήματος Πάτρας-Πύργου της Ολυμπίας Οδού θα συμβάλει στην ανάπτυξη των σχετικών περιοχών και των οικονομικών δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές. Η εν λόγω απόφαση επιτρέπει στην Ελλάδα να στηρίξει την κατασκευή αυτής της σημαντικής υποδομής, η οποία αποτελεί μέρος του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου και η οποία αναμένεται επίσης να βελτιώσει σημαντικά τις συνθήκες οδικής ασφάλειας στην περιοχή.»
Μετά την τελική έγκριση της κατασκευής του οδικού άξονα Πάτρα – Πύργος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής υπέγραψε την τροποποίηση σύμβασης παραχώρησης, η οποία θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή.
Ο κ. Κ. Καραμανλής δήλωσε ότι: «Η αλήθεια είναι σκληρή: ένα έργο που σήμερα θα ήταν έτοιμο, καθώς είχε δημοπρατηθεί ενιαίο το 2014, άγγιξε τα όρια της απόλυτης καταστροφής, εξαιτίας της επιθυμίας του ΣΥΡΙΖΑ να σπάσει σε 8 κομμάτια. Ξέρουμε όλοι γιατί. Με την επιμονή του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τη συστηματική δουλειά που κάναμε στο Υπουργείο Υποδομών κ Μεταφορών καταφέραμε να ‘‘αναστήσουμε’’ το έργο της Πατρών – Πύργου. Δεσμευθήκαμε ότι θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να ξαναφέρουμε το έργο στις ράγες της υλοποίησης. Τίποτε δεν ήταν εύκολο. Υπήρξαν εμπόδια, εσωτερικά και εξωτερικά. Όμως τόσο οι μελέτες όσο και το σχέδιό μάς έπεισαν τις Βρυξέλλες ότι το έργο είναι σημαντικό και θα βοηθήσει την περιοχή.
Για να έρθει σήμερα με τον πλέον επίσημο και πανηγυρικό τρόπο η εκτελεστική αντιπρόεδρος, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αρμόδια για την Πολιτική Ανταγωνισμού να εγκρίνει το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης και να πει ευθαρσώς: ‘‘Η κατασκευή του τμήματος Πάτρας – Πύργου της Ολυμπίας Οδού θα συμβάλει στην ανάπτυξη των σχετικών περιοχών και των οικονομικών δραστηριοτήτων σε αυτές τις περιοχές. Η εν λόγω απόφαση επιτρέπει στην Ελλάδα να στηρίξει την κατασκευή αυτής της σημαντικής υποδομής, η οποία αποτελεί μέρος του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου και αναμένεται επίσης να βελτιώσει σημαντικά τις συνθήκες οδικής ασφάλειας στην περιοχή’’.
Διανύσαμε ένα μακρύ δρόμο, που φθάνει σήμερα στην τελευταία του στροφή. Και τώρα οφείλουμε να τρέξουμε για να δώσουμε στους πολίτες της Ηλείας, της Πάτρας, της Πελοποννήσου, στους χιλιάδες επισκέπτες, ένα δρόμο που τους αξίζει. Ένα δρόμο, στον οποίο δεν θα θρηνούμε κάθε ημέρα θύματα… Σήμερα δεν είναι μόνο ημέρα ικανοποίησης. Αλλά και αλήθειας. Πλέον μπορούμε να πούμε με ειλικρίνεια, ότι το έργο αυτό, όχι απλά κινδύνεψε λόγω της τακτικής της τότε συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά ήταν ουσιαστικά άλλο ένα έργο από αυτά που θα έμεναν απραγματοποίητα. Κι εδώ θα χρησιμοποιήσω τα ίδια τα λόγια του ΣΥΡΙΖΑ: ‘‘Η ευθύνη έχει ονοματεπώνυμο’’. Όντως! Το δικό του. Όπως και η επιτυχία έχει ονοματεπώνυμο: της Κυβέρνησης της ΝΔ».
Ο υφυπουργός Υποδομών και μεταφορών, αρμόδιος για τις υποδομές, Γιώργος Καραγιάννης δήλωσε: «Μετά από 2 και πλέον χρόνια το έργο του αυτοκινητοδρόμου Πάτρα – Πύργος μπαίνει και πάλι στις ράγες, αφού μετά και την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού DG–COMP στις αρχές του επόμενου έτους ξεκινά. Αποτελεί δικαίωση για εμάς η θετική έκβαση αυτής της υπόθεσης αφού αποτελούσε τη μοναδική σοβαρή επιλογή που διαθέταμε προκειμένου να απαλλαγούμε από την κατάτμηση του έργου σε 8 εργολαβίες που επιχείρησε ανεπιτυχώς η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Με προσωπικές παρεμβάσεις του ίδιου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη εξασφαλίσαμε τρεις εγκρίσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε. προκειμένου να επαναφέρουμε το έργο στην παραχώρηση της Ολυμπίας Οδού, όπως σχεδιάστηκε και δημοπρατήθηκε. Ο νέος άξονας θα έχει διατομή αυτοκινητοδρόμου, με ταχύτητα μελέτης 120 χλμ/ώρα και θα περιλαμβάνει γέφυρες, τεχνικά έργα και όλες τις προβλέψεις των υπόλοιπων αυτοκινητοδρόμων στη χώρα. Το έργο λοιπόν θα ξεκινήσει στις αρχές του 2022, με χρόνο κατασκευής τους 40 μήνες, όμως τα πρώτα 56 χλμ. ξεκινώντας από τον Πύργο θα δοθούν σε κυκλοφορία πριν τα 3 χρόνια.
Εντός του 2024 λοιπόν, ένα σημαντικό έργο για την Αχαΐα, την Ηλεία, τη Πελοπόννησο και ολόκληρη την Ελλάδα θα ξεκινήσει να αποδίδεται στους πολίτες. Αυτή ήταν η δέσμευση που πήραμε έναντι των πολιτών το 2019 και αυτή κάνουμε πράξη σήμερα. Με αξιοπιστία, σεβασμό στα χρήματα των Ελλήνων πολιτών και προσήλωση στο μεγάλο στόχο της ανάπτυξης, προχωράμε με λίγα λόγια και πολλά έργα».
Το ελληνικό μέτρο στήριξης
Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή τα σχέδιά της να χορηγήσει δημόσια στήριξη στην Ολυμπία Οδό Α.Ε. για την κατασκευή του τμήματος Πάτρας-Πύργου, μήκους 74,5 χλμ., της Ολυμπίας Οδού. Η Ολυμπία Οδός Α.Ε. είναι επίσης παραχωρησιούχος του τμήματος Ελευσίνας-Πάτρας της Ολυμπίας Οδού, το οποίο λειτουργεί ήδη. Η Ολυμπία Οδός συνδέει την περιφέρεια Αττικής με τη Δυτική Πελοπόννησο.
Η δημόσια στήριξη θα συνίσταται σε: i) επιχορήγηση ύψους 216,6 εκατ. ευρώ, ii) παροχή υψηλότερου μεριδίου εσόδων από διόδια για την παραχωρησιούχο βάσει της σύμβασης παραχώρησης για να στηριχθούν ορισμένες συμφωνημένες και συμβατικές ανώτατες δαπάνες, και απόδοση για την παραχωρησιούχο που να αντικατοπτρίζει την κατασκευή του πρόσθετου τμήματος και iii) πιθανή τριετή παράταση της περιόδου παραχώρησης βάσει της σύμβασης σε περίπτωση που η παραχωρησιούχος δεν επιτύχει ορισμένη απόδοση έως το τέλος της τρέχουσας περιόδου παραχώρησης.
Η Επιτροπή αξιολόγησε το μέτρο σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο επιτρέπει κρατικές ενισχύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών.
Η Κομισιόν διαπίστωσε πως η ενίσχυση θα συμβάλει στην ανάπτυξη των οικονομικών περιοχών, τις οποίες εξυπηρετεί κυρίως το τμήμα Πάτρας-Πύργου: τη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Θα ενισχύσει ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες και θα στηρίξει τις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στις περιοχές αυτές, βελτιώνοντας τη διαλειτουργικότητα, την προσβασιμότητα και την ασφάλεια του οδικού δικτύου.
Επίσης διαπίστωσε ότι τα μέτρα στήριξης είναι αναγκαία και αναλογικά για την υλοποίηση του έργου. Ειδικότερα, η Ελλάδα κατέδειξε ότι i) η δημόσια χρηματοδότηση, η οποία θα καλύψει μέρος του κόστους κατασκευής, δεν υπερβαίνει το χρηματοδοτικό κενό· ii) το ποσό της ενίσχυσης βασίζεται σε εύλογες εκτιμήσεις κόστους, σε σύγκριση με εκείνες άλλων αυτοκινητοδρόμων· και iii) η δημόσια χρηματοδότηση επιτρέπει στην παραχωρησιούχο απόδοση σύμφωνη με τους όρους της αγοράς. Ως εκ τούτου, οι θετικές επιπτώσεις του μέτρου όσον αφορά τη συμβολή στην ανάπτυξη οικονομικών περιοχών και δραστηριοτήτων υπερτερούν των περιορισμένων αρνητικών επιπτώσεών του όσον αφορά τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και τον αντίκτυπο στις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δημόσια χρηματοδότηση που χορηγήθηκε για την κατασκευή του τμήματος Πάτρας-Πύργου της Ολυμπίας Οδού είναι σύμφωνη με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Ιστορικό
Η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει δύο αποφάσεις σχετικά με την Ολυμπία Οδό. Το 2008, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η παραχώρηση για το σύνολο του έργου της Ολυμπίας Οδού δεν συνιστούσε κρατική ενίσχυση. Ωστόσο, μετά την απόφαση αυτή, λόγω της οικονομικής κρίσης, σημειώθηκε σημαντική μείωση της κυκλοφορίας και, ως εκ τούτου, των εσόδων από διόδια. Ταυτόχρονα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συμμετείχαν στο έργο αντιμετώπισαν έλλειψη ρευστότητας και απότομη αύξηση του κόστους χρηματοδότησής τους. Συνεπώς, η παραχωρησιούχος εταιρεία δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα κεφάλαια στην αγορά και οι εργασίες για το έργο διακόπηκαν το 2011.
Το 2013, το Ελληνικό Δημόσιο κατέληξε σε συμφωνία με την παραχωρησιούχο η οποία προέβλεπε i) αναβολή της κατασκευής των τμημάτων Πάτρας-Πύργου και Πύργου-Αλφειού-Τσακώνας της Ολυμπίας Οδού· ii) περαιτέρω χρηματοδοτική συνεισφορά του Δημοσίου για την κατασκευή του τμήματος Ελευσίνας-Πάτρας της Ολυμπίας Οδού· iii) υψηλότερο μερίδιο των εσόδων από διόδια για την παραχωρησιούχο για τη στήριξη του κόστους και απόδοση για την παραχωρησιούχο· και iv) πιθανή τριετή παράταση της περιόδου παραχώρησης, εάν ένα έτος πριν από τη λήξη της περιόδου παραχώρησης η παραχωρησιούχος δεν επιτύγχανε ορισμένη απόδοση. Η Επιτροπή ενέκρινε τα μέτρα αυτά, τα οποία συνιστούσαν κρατική ενίσχυση, το 2013.
