Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σύσταση στα κράτη-μέλη να προσαρμόσουν τη νομοθεσία τους ώστε να βελτιωθούν οι μετακινήσεις των πολιτών με Ταξί ή με προσωπικό όχημα ενοικίασης με οδηγό και παράλληλα να εξαλείψουν τα εμπόδια στις ψηφιακές πλατφόρμες, να απελευθερωθεί το επάγγελμα ώστε να μπορεί κάποιος να εισέλθει σε αυτό και να μην υπάρχουν ρήτρες για συγκεκριμένο αριθμό αδειών και να κάνουν χρήση της τεχνολογίας για ευέλικτη τιμολόγηση και μείωση των χιλιομέτρων.
Η Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ένα κρίσιμο βήμα προκειμένου να διασφαλιστεί πως οι κανόνες για την αστική κινητικότητα είναι συμβατοί με την ψηφιακή εποχή. Στόχος είναι οι κανόνες της ΕΕ να συμβάλλουν καθοριστικά στον εκσυγχρονισμό των ξεπερασμένων νόμων και στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις υπηρεσίες κινητικότητας, επιτρέποντας την πρόσβαση όλων των Ευρωπαίων πολιτών σε ασφαλείς και βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις έναντι των ΙΧ. Η φιλοσοφία της πρότασης ωθεί τα κράτη-μέλη να διατηρήσουν ίδιους κανόνες για ομοειδείς υπηρεσίες, υπογραμμίζοντας πως για τους επιβάτες τα ταξί και τα ενοικιαζόμενα οχήματα με οδηγό προσφέρουν ακριβώς την ίδια υπηρεσία.
Στο κείμενο αναγνωρίζεται πως οι εφαρμογές κλήσης μέσω smartphone έχουν αυξήσει την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του τρόπου παροχής υπηρεσιών ταξί και ενοικίασης οχημάτων με οδηγό. Κατά συνέπεια, «το ρυθμιστικό πλαίσιο θα πρέπει να επιτρέπει την πλήρη αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ψηφιοποίησης και άλλων καινοτόμων τεχνολογιών, που θα οδηγήσουν σε περισσότερα κέρδη» για τους οδηγούς, μέσα από την καλύτερη αξιοποίηση του οχήματος, μικρότερους χρόνους αναμονής και μείωση των χιλιομέτρων που διανύονται χωρίς τη μεταφορά επιβάτη.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, τα ισχύοντα νομικά πλαίσια που εφαρμόζονται σε ορισμένα κράτη-μέλη είναι εις βάρος των ψηφιακών εφαρμογών εύρεσης ταξί και ενοικίασης οχημάτων με οδηγό, δημιουργώντας άνισους όρους ανταγωνισμού. Αυτό καθιστά δύσκολο για τις πλατφόρμες να εξυπηρετήσουν την αυξανόμενη ζήτηση για υπηρεσίες κινητικότητας. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί ένα ευέλικτο νομοθετικό πλαίσιο για τις υπηρεσίες κινητικότητας με ταξί ή ενοικιαζόμενων οχημάτων με οδηγό.
Η σύσταση επισημαίνει ορισμένα από τα εμπόδια που συγκεκριμένα κράτη-μέλη εφαρμόζουν, όπως το ανώτατο όριο αδειών, το μη ευέλικτο κόμιστρο ταξί, ο κανόνας της επιστροφής στο γκαράζ, οι κενές διαδρομές, οι ρήτρες αποκλειστικότητας, οι επαχθείς όροι εργασίας για τους οδηγούς και τα εμπόδια που επιτρέπουν τη δημιουργία κοινοπραξιών.
Επίσης, στο κείμενο αναγνωρίζεται πως οι ψηφιακές πλατφόρμες αποτελούν καταλύτη για τη μείωση των ρύπων στις πόλεις και έχουν ρόλο συμπληρωματικό των δημόσιων Μέσων Μεταφοράς. Με αφετηρία τη μείωση των κενών χιλιομέτρων και την ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται στην προώθηση των Ζωνών Χαμηλών Ρύπων, επισημαίνεται πως ο τομέας των διαδρομών με ταξί μπορεί πραγματικά να ξεκλειδώσει τη βιώσιμη μετάβαση.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που φωτογραφίζει η σύσταση και πρωταγωνίστησε κατά τις συζητήσεις στις Βρυξέλλες ως παράδειγμα προβληματικής νομοθέτησης, που θέτει εμπόδια στον ανταγωνισμό. Η ελληνική νομοθεσία για τους ψηφιακούς διαμεσολαβητές (ν.4530/2018 – Άρθρο 12) θέτει σημαντικά εμπόδια στις ψηφιακές εφαρμογές προς όφελος των παραδοσιακών μορφών, εμποδίζοντας την ευελιξία στο κόμιστρο ή το δικαίωμα τους να επιλέγουν τους οδηγούς – συνεργάτες τους. Επιπλέον, απαγορεύει μια σειρά από διατάξεις όπως ο διαμοιρασμός μιας διαδρομής, εφ’ όσον συγκατάθεση του επιβάτη, μια υπηρεσία που η Έκθεση χαρακτηρίζει κομβική για τη μείωση των ρύπων και την κάλυψη της ολοένα και αυξανόμενης ζήτησης.
Είναι χαρακτηριστικό πως είναι τόσο προβληματικός ο ν.4530/2018, που παραμένει δίχως εφαρμοστικές διατάξεις 3,5 χρόνια μετά την ψήφιση του.
Η θέση της MOVE EU
Η Ένωση ψηφιακών εφαρμογών κινητικότητας MOVE EU χαιρετίζει την ανακοίνωση της Κομισιόν για τις μεταφορές κατ’ απαίτηση. Αυτό είναι ένα βασικό βήμα ώστε η ΕΕ να διασφαλίσει ότι οι κανόνες αστικής κινητικότητας είναι κατάλληλοι για την ψηφιακή εποχή. Οι κανόνες της ΕΕ θα είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσουν τον εκσυγχρονισμό και να επιτρέψουν σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε μία ασφαλή και βιώσιμη εναλλακτική λύση μεταφοράς.
Το Move EU υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνοντας ότι οι εφαρμογές που βασίζονται σε smartphone έχουν αυξημένη ποιότητα και αποτελεσματικότητα στον τρόπο πραγματοποιούνται οι μεταφορές είτε γίνονται με Ταξί είτε με όχημα ενοικίασης με οδηγό.
Όπως προσδιορίζεται στην ανακοίνωση, τα ισχύοντα νομικά πλαίσια που ισχύουν για τις πλατφόρμες, τους φορείς εκμετάλλευσης και οι οδηγοί σε ολόκληρη την ΕΕ διαφέρουν σημαντικά. Στα περισσότερα κράτη-μέλη βλέπουμε διαφορετικούς ρυθμιστικούς όρους για ταξί κατ’ απαίτηση και όχημα ενοικίασης με οδηγό που δημιουργούν άνισους όρους ανταγωνισμού. Αυτό δυσκολεύει τις πλατφόρμες στην εξυπηρέτηση της αυξανόμενης ζήτησης για υπηρεσίες κινητικότητας. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ευελιξία με ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα ισχύει τόσο για τα Ταξί όσο και για οχήματα ενοικίασης με οδηγό.
Η Ένωση επίσης χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής καθώς αντιμετωπίζει ορισμένα από τα εμπόδια της ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών κινητικότητας κατ’ απαίτηση, όπως ο περιορισμός των αδειών, τα κόμιστρα στα ταξί, οι κενές διαδρομές, οι ρήτρες αποκλειστικότητας, επαχθείς συνθήκες για τους οδηγούς και εμπόδια δεν επιτρέπουν το διαμοιρασμό του οχήματος.
Το Move EU εκτιμά πως η Κομισιόν ορθώς προσδιόρισε ότι οι κατ’ απαίτηση πλατφόρμες θα βοηθήσουν τις μεταφορές προς την απαλλαγή από τον άνθρακα. Σε συνδυασμό με την μείωση των κενών διαδρομών και ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στους στόλους, ο τομέας των οδικών μεταφορών μπορεί πραγματικά να ξεκλειδώσει τη δίδυμη μετάβαση.
Παρόλα αυτά η Ένωση ανησυχεί για το νομοθετικό εργαλείο που έχει επιλέξει η Κομισιόν δεν θα επιτρέψει στα νομικά πλαίσια να συμβαδίζουν με την καινοτομία που φέρνουν οι κατ’ απαίτηση πλατφόρμες μεταφοράς. Γι’ αυτόν τον λόγο το Move EU καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί την πρόοδο στα κράτη-μέλη στενά και να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης νομοθεσίας για την επίτευξη ελάχιστης εναρμόνισης την ΕΕ και την επίτευξη του στόχου της για την ψηφιακή και περιβαλλοντική μετάβαση…
