Αυστηρότερες οριακές τιμές και τιμές στόχου για αρκετούς ρύπους συμπεριλαμβανομένων των σωματιδίων (PM2,5, PM10), NO2 (διοξείδιο του αζώτου), SO2 (διοξείδιο του θείου) και O3 (όζον) το 2030 θέτει και επίσημα η έκθεση που εγκρίθηκε με 46 ψήφους υπέρ, 41 κατά και 1 αποχή, από την Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τα αυστηρότερα όρια έχουν ως βασικό στόχο να διασφαλιστεί ότι η ποιότητα του αέρα στην ΕΕ δεν είναι επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία, τα φυσικά οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα. Οι ευρωβουλευτές λένε επίσης ότι οι επερχόμενες αναθεωρήσεις αυτής της οδηγίας θα εξασφαλίσουν πλήρη και συνεχή ευθυγράμμιση με τις πιο πρόσφατες κατευθυντήριες γραμμές για την ποιότητα του αέρα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Περισσότερα σημεία δειγματοληψίας ποιότητας αέρα
Η Επιτροπή Περιβάλλοντος υπογραμμίζει την ανάγκη να αυξηθεί ο αριθμός των σημείων δειγματοληψίας για την ποιότητα του αέρα. Σε τοποθεσίες όπου είναι πιθανό να εμφανιστούν συγκεντρώσεις υψηλά εξαιρετικά λεπτών σωματιδίων (UFP), μαύρου άνθρακα, υδραργύρου και αμμωνίας (NH3), θα πρέπει να υπάρχει ένα σημείο δειγματοληψίας ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους, υψηλότερο από το αρχικά προτεινόμενο από την Επιτροπή ένα ανά πέντε εκατομμύρια και στη συνέχεια μόνο για το UFP. Στις αστικές περιοχές, θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένας υπερχώρος παρακολούθησης που να αντιπροσωπεύει την έκθεση του γενικού αστικού πληθυσμού ανά δύο εκατομμύρια κατοίκους σε σύγκριση με εκείνον ανά 10 εκατομμύρια που προτείνει η Επιτροπή.
Καλύτερη ενημέρωση των πολιτών
Οι Eυρωβουλευτές θέλουν να εναρμονίσουν τους επί του παρόντος κατακερματισμένους και μη διαισθητικούς δείκτες ποιότητας του αέρα που καλύπτουν το διοξείδιο του θείου, το διοξείδιο του αζώτου, τα σωματίδια (PM10 και PM2,5) και το όζον σε ολόκληρη την ΕΕ.
Οι δείκτες πρέπει να είναι σαφείς, δημοσίως διαθέσιμοι και με ωριαίες ενημερώσεις, ώστε οι πολίτες να μπορούν να προστατεύονται σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης (και πριν συμπληρωθούν τα όρια συναγερμού). Οι ενημερώσεις θα συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με συμπτώματα που σχετίζονται με τις κορυφές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τους σχετικούς κινδύνους για την υγεία για κάθε ρύπο, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών προσαρμοσμένων σε ευάλωτες ομάδες.
Σχέδια και οδικοί χάρτες για την ποιότητα του αέρα
Οι Ευρωβουλευτές προτείνουν εκτός από τα σχέδια για την ποιότητα του αέρα, τα οποία απαιτούνται όταν οι χώρες της ΕΕ υπερβαίνουν τα όρια, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να δημιουργήσουν οδικούς χάρτες για την ποιότητα του αέρα που θα καθορίζουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με τις νέες οριακές τιμές.
Άμεση δράση
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Javi Lopez (S&D, Ισπανία) δήλωσε: «Η αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη απαιτεί άμεση δράση. Αυτή η αργή πανδημία έχει καταστροφικό τίμημα στην κοινωνία μας, οδηγώντας σε πρόωρους θανάτους και πλήθος καρδιαγγειακών και πνευμονικών ασθενειών. Πρέπει να ακολουθήσουμε την επιστήμη και να ευθυγραμμίσουμε τα πρότυπα ποιότητας του αέρα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ και να ενισχύσουμε εκ νέου ορισμένες από τις διατάξεις αυτής της οδηγίας. Πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι για να προστατεύσουμε την ευημερία των πολιτών μας και να δημιουργήσουμε ένα καθαρότερο, πιο υγιεινό περιβάλλον».
Επόμενα βήματα
Το Κοινοβούλιο έχει προγραμματιστεί να εγκρίνει την εντολή του κατά τη σύνοδο ολομέλειας στις 10-13 Ιουλίου 2023. Μόλις το Συμβούλιο υιοθετήσει τη θέση του, μπορούν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την τελική μορφή του νόμου.
300.000 πρόωροι θάνατοι
Η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να είναι η νούμερο ένα περιβαλλοντική αιτία πρόωρων θανάτων στην ΕΕ με περίπου 300.000 πρόωρους θανάτους ετησίως με τα πιο επιβλαβή να είναι τα σωματίδια, το NO2 και το όζον (O3), σύμφωνα με την ΕΕ. Τον Οκτώβριο του 2022, η Κομισιόν πρότεινε αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα με πιο φιλόδοξους στόχους για το 2030 για την επίτευξη του στόχου μηδενικής ρύπανσης έως το 2050, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη μηδενική ρύπανση.
