Τις δέκα δέσμες πολιτικών πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κατά τους πρώτους τρεις μήνες της διακυβέρνησης παρουσίασε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, στο συνέδριο «Economist Third Thessaloniki Metropolitan Summit», στην ενότητα με θέμα: «Οι Υποδομές και οι Μεταφορές ως μοχλός ανάπτυξης», που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη.
Ο κ. Σταϊκούρας ανέλυσε τον δυνητικό ρόλο των υποδομών και των μεταφορών στην οικονομική μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και στην ενδυνάμωση της ολόπλευρης ισχύος της χώρας.
Ειδικότερα, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών τόνισε ότι στον πυρήνα της στρατηγικής στόχευσης του Υπουργείου είναι:
1.Η υλοποίηση δημοσίων έργων. Σε εξέλιξη βρίσκονται εκατοντάδες μικρά και μεγάλα έργα σε όλη την επικράτεια, με στόχο τις σύγχρονες υποδομές και τις ασφαλείς μεταφορές.
2.Η υλοποίηση μεγάλων αρδευτικών, εγγειοβελτιωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, δηλαδή αυτών που δεν ανήκουν στις Περιφέρειες.
3.Ο έλεγχος και η συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής, όπως οι γέφυρες, που αποτελούν σημαντικό μέρος του δομικού πλούτου της χώρας μας.
4.Ηλεκτροκίνηση, για την προώθηση της οποίας το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει πλέον την ευθύνη προώθησης της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας.
5.Η ανανέωση του στόλου των λεωφορείων. Ο συνολικός σχεδιασμός προβλέπει την προμήθεια 1.300 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας έως το τέλος της τετραετίας.
6.Η μεταρρύθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου, παρά τις νέες δυσκολίες που πρόσφατα προέκυψαν από τη θεομηνία στη Θεσσαλία.
7.Η περαιτέρω ενίσχυση της ασφάλειας των αεροδρομίων, των αερομεταφορών και της αεροναυτιλίας.
8.Η δημιουργία μητροπολιτικών φορέων για τη διαχείριση του κυκλοφοριακού, σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
9.Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των μεταφορών, άρρηκτα συνδεδεμένη με τις υποδομές. Τα νέα έργα υποδομής πρέπει να διασφαλίζουν συνέχεια σε απρόβλεπτες καταστάσεις, οφειλόμενες σε φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές.
10.Η άμεση αποκατάσταση των ζημιών στις υποδομές των πληγεισών περιοχών με έργα υψηλότερης ανθεκτικότητας, όπου υπήρξαν άμεσες κυβερνητικές πρωτοβουλίες προκειμένου να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Σταϊκούρας, τόνισε: «Έχουμε την ισχυρή βούληση να τρέξουμε με καλούς ρυθμούς, με ποιότητα και αποδοτικότητα, ώστε σε τέσσερα χρόνια, να μπορούμε τεκμηριωμένα να ισχυριζόμαστε ότι η χώρα μας ενισχύει τη θέση της ως θετικό παράδειγμα, ως ‘‘παίκτης’’ θετικής μνημόνευσης. Το μπορούμε και θα το πετύχουμε».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σταϊκούρα:
«Γνωρίζουμε τον δυνητικό ρόλο των υποδομών και των μεταφορών στην οικονομική μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, στην ολόπλευρη ισχύ της χώρας.
Γι’ αυτό τον λόγο, στον πυρήνα της στρατηγικής στόχευσής μας είναι:
-η αποτελεσματική προώθηση των έργων υποδομής,
-η ενίσχυση της ασφάλειας και η βελτίωση της ποιότητας των υποδομών και των μεταφορών,
-η ενίσχυση των «πράσινων» υποδομών και μεταφορών,
-η προώθηση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας όλων των δομών του τομέα,
-η βελτίωση της αποδοτικότητας των χρησιμοποιούμενων πόρων, εθνικών και ευρωπαϊκών,
-η ορθολογική αξιοποίηση των πολύτιμων υδάτινων πόρων και
-η ενεργή και ισότιμη συμμετοχή της χώρας στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών.
Η βέλτιστη προσέγγιση αυτών των στόχων επιδιώκεται σε περιβάλλον δημιουργικής συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων.
Γνωρίζουμε άλλωστε ότι ο ισχυρός δημόσιος τομέας αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη βιώσιμη ανάπτυξη ανταγωνιστικού ιδιωτικού τομέα, ενώ ο ισχυρός ιδιωτικός τομέας αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη δυναμική ανάπτυξη παραγωγικού δημόσιου τομέα και μιας ανταγωνιστικής Ελλάδας.
Με αυτά τα κριτήρια, τις προτεραιότητες και τις αρχές σχεδιάζουμε, δρομολογούμε και υλοποιούμε συγκεκριμένες δέσμες πολιτικών πρωτοβουλιών, μέσα στους πρώτους τρεις μήνες της νέας διακυβέρνησης. Θα σας μιλήσω, συνοπτικά, για 10 από αυτές.
1η Δέσμη Πολιτικών: Η υλοποίηση δημοσίων έργων.
Πράγματι, αυτή τη στιγμή, βρίσκονται σε εξέλιξη εκατοντάδες μικρά και μεγάλα έργα σε όλη την επικράτεια, με στόχο τις σύγχρονες υποδομές και τις ασφαλείς μεταφορές.
Το Μετρό Θεσσαλονίκης θα λειτουργήσει μέσα στο 2024.
Προχθές, ενημερώσαμε τη Βουλή για τη σύμβαση ανάθεσης της λειτουργίας και συντήρησής του.
Σύμβαση που θα υπογραφεί στις 4 Οκτωβρίου, στη Θεσσαλονίκη.
Σημαντικό τμήμα του Ε65, μέχρι την Καλαμπάκα, παραδίδεται τους πρώτους μήνες του 2024.
Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος προχωρά. Έχει ήδη ολοκληρωθεί το 25% του έργου και αναμένεται, στο σύνολό του, να παραδοθεί το 2025.
Ολοκληρώθηκαν σημαντικές παρεμβάσεις στην υφιστάμενη Εθνική Οδό Πατρών-Πύργου, με τις οποίες αναβαθμίστηκε, ουσιαστικά, η οδική ασφάλεια.
Συμπληρωματικά, προχθές, ενημερώσαμε τη Βουλή για τη σύμβαση βελτίωσης της 9ης Εθνικής Οδού και την παράκαμψη της Γιάλοβας.
Η οδική σύνδεση Άκτιο-Αμβρακία θα παραδοθεί, στο σύνολό της, εφέτος.
Ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης προχωρά.
Στη Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, έχουν ολοκληρωθεί σχεδόν οι μισές από τις πρόδρομες εργασίες, ενώ ο μετροπόντικας έχει ήδη διανύσει τα πρώτα μέτρα και βρίσκεται στο στάδιο της συστηματοποίησης της εκσκαφής.
Η κατασκευή της Ανατολικής Εσωτερικής Περιφερειακής της Θεσσαλονίκης (Flyover), το πιο μεγάλο οδικό έργο που εκτελείται σήμερα μέσω ΣΔΙΤ, και το οποίο θα έχει ελεύθερη – χωρίς διόδια – διέλευση για τους χρήστες, ξεκινά άμεσα.
Το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι αναμένεται να παραδοθεί το 2027.
Στην παρούσα φάση, εκτελούνται εργασίες σε όλους τους χώρους του έργου και το ποσοστό υλοποίησης των εργασιών ανέρχεται στο 23%.
Ο οδικός άξονας Ιωάννινα-Κακκαβιά επανα-δημοπρατείται τις επόμενες ημέρες.
Εξετάζεται ο τρόπος επανα-δημοπράτησης τμήματος του οδικού άξονα Λαμία-Καρπενήσι.
Ο οδικός άξονας Μπράλος-Άμφισσα και η παράκαμψη της Χαλκίδας ξεκινούν να κατασκευάζονται μέσα στις αμέσως επόμενες εβδομάδες, με πρόδρομες εργασίες να υλοποιούνται σε κάποια τεχνικά έργα.
2η Δέσμη Πολιτικών: Η υλοποίηση μεγάλων αρδευτικών, εγγειοβελτιωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, δηλαδή αυτών που δεν ανήκουν στις Περιφέρειες.
Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες, ύψους 28,9 εκατ. ευρώ, για 11 μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα. Υλοποιούνται άλλα 10, συνολικού ύψους 344 εκατ. ευρώ, στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου. Επίσης 4 έργα, ύψους 197 εκατ. ευρώ, είναι υπό ανάθεση. Όπως υπό ανάθεση είναι και 2 έργα ΣΔΙΤ, ύψους 497 εκατ. ευρώ. Στα ανωτέρω, προστίθενται 49 μεγάλα αρδευτικά έργα που έρχονται στην ευθύνη υλοποίησης του Υπουργείου από το Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προϋπολογισμού 642 εκατ. ευρώ, και τα οποία βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις ωρίμανσης.
3η Δέσμη Πολιτικών: Ο έλεγχος και η συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής.
Για παράδειγμα, οι γέφυρες αποτελούν σημαντικό μέρος του δομικού πλούτου της χώρας μας. Κάθε γέφυρα οφείλει να ελέγχεται, να αξιολογείται και να συντηρείται. Να σημειωθεί ότι το σύνολο των δαπανών για την επισκευή μιας γέφυρας υπερβαίνει, συνήθως, το 20πλάσιο της κεφαλαιοποιημένης δαπάνης επιθεώρησης, συντήρησης και έγκαιρης αποκατάστασης. Το Υπουργείο έχει ήδη συντάξει το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών, το Εθνικό Εγχειρίδιο Επιθεώρησης και Αξιολόγησης Γεφυρών, και τον Κανονισμό Επιθεώρησης και Συντήρησης Γεφυρών. Στο αμέσως προσεχές διάστημα, θα εκδοθεί Υπουργική Απόφαση για την έγκριση του Κανονισμού και τη συγκρότηση της Διοικητικής Αρχής Γεφυρών, η οποία θα εποπτεύει την εφαρμογή και την τήρηση των κανόνων σε όλες τις γέφυρες με άνοιγμα μήκους άνω των 6 μέτρων.
4η Δέσμη Πολιτικών: Η ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης.
Το ποσοστό των ταξινομήσεων ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων κυμαίνεται πλέον στο 10%, από 0,4% το 2019, ως αποτέλεσμα και της πολιτικής κινήτρων για την αγορά ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Ήδη αιτήθηκαν 2.629 πολίτες για υπαγωγή στο Πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά 2» από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο έχει πλέον την ευθύνη προώθησης της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας. Ενώ, έως τώρα, έχουν υποβληθεί 19.000 αιτήσεις για το β’ κύκλο και έχουν εγκριθεί 11.175 από αυτές. Εκτιμάται ότι έως το τέλος Οκτωβρίου θα εξεταστούν άλλες 5.000 αιτήσεις. Μάλιστα, σχεδόν 3 στις 4 αιτήσεις αφορούν δίκυκλα, τρίκυκλα, μικρά αυτοκίνητα και ποδήλατα, στοιχείο που αποτυπώνει και τη στροφή της αγοράς προς τη μικρο-κινητικότητα. Επίσης, το 2019 υπήρχαν 58 σημεία φόρτισης. Σήμερα, ο αριθμός τους υπερβαίνει τις 3.500, με στόχο να αναπτυχθούν 25.000 σημεία φόρτισης έως το 2030.
5η Δέσμη Πολιτικών: Η ανανέωση του στόλου των λεωφορείων.
Ο συνολικός σχεδιασμός προβλέπει την προμήθεια 1.300 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας έως το τέλος της τετραετίας. Υλοποιείται ήδη η ανανέωση του υφιστάμενου γερασμένου στόλου με την προμήθεια 650 νέων οχημάτων μηδενικών ρύπων, ηλεκτρικών και φυσικού αερίου, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τα πρώτα 250 λεωφορεία αναμένεται να κυκλοφορήσουν τέλος Απριλίου του 2024. Επίσης δρομολογήθηκαν, πριν περίπου 15 ημέρες, οι διαδικασίες για την δεύτερη φάση του διαγωνισμού προμήθειας επιπλέον 650 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Ο σχετικός διαγωνισμός αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο 1ο εξάμηνο του 2024.
6η Δέσμη Πολιτικών: Η μεταρρύθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, παρά τις νέες δυσκολίες που πρόσφατα προέκυψαν. Υπογράψαμε συμβατική συμφωνία με τον ΟΣΕ, η οποία προβλέπει σημαντική αύξηση της ετήσιας χρηματοδότησης από τα 45 εκατ. ευρώ στα 75 εκατ. ευρώ, προκειμένου ο Οργανισμός να υλοποιήσει τις απαιτούμενες παρεμβάσεις για την καλύτερη λειτουργία των τρένων, θέτοντας, ταυτόχρονα, ένα πλαίσιο εποπτείας, λογοδοσίας και μετρήσιμων αποτελεσμάτων από τον πλευρά του ΟΣΕ. Τέλος, συστήσαμε και συγκροτήσαμε, στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, Επιτροπή αποτελούμενη από τους εμπλεκόμενους φορείς (stakeholders), για την υποστήριξη του εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού τομέα στην πατρίδα μας.
7η Δέσμη Πολιτικών: Η περαιτέρω ενίσχυση της ασφάλειας των αεροδρομίων, των αερομεταφορών και της αεροναυτιλίας.
Σε αυτή την κατεύθυνση προωθείται ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας της ΑΠΑ, ενισχύθηκε η στελέχωση της ΥΠΑ και της ΑΠΑ, ορίσθηκαν Υπεύθυνος Συστήματος Διαχείρισης Ασφάλειας και Υπόλογοι Διευθυντές ανά θεματικό τομέα στην ΥΠΑ, δρομολογείται η σύσταση του ΝΠΔΔ για την ΥΠΑ, αξιοποιούνται πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – ύψους 107 εκατ. ευρώ, για την αναβάθμιση αεροδρομιακών υποδομών.
8η Δέσμη Πολιτικών: Η δημιουργία μητροπολιτικών φορέων, υπεύθυνων για το κυκλοφοριακό, σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
Στόχος είναι ο ουσιαστικός συντονισμός των συναρμόδιων φορέων και η ορθολογική χρήση των πόρων για την επίλυση ζητημάτων που συντελούν στην κυκλοφοριακή συμφόρηση. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η προμελέτη για την Αττική, και προχωράει η αντίστοιχη για τη Θεσσαλονίκη. Επόμενο βήμα είναι η λεπτομερής σχεδίαση των αρμοδιοτήτων του φορέα και η σύνταξη σχεδίου νόμου για την ίδρυσή του. Να θυμίσω ότι ειδικά για τη Θεσσαλονίκη, η σύσταση ενός τέτοιου φορέα ήταν πρόταση του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, από το 2008!
9η Δέσμη Πολιτικών: Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των μεταφορών, άρρηκτα συνδεδεμένη με τις υποδομές.
Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα νέα έργα υποδομής είναι ανθεκτικά στο κλίμα, συνάδουν με τους περιβαλλοντικούς στόχους, και διασφαλίζουν συνέχεια σε απρόβλεπτες καταστάσεις, οφειλόμενες σε φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές. Πρόκειται – άλλωστε – για πρόνοιες που ενσωματώνονται στον υπό αναθεώρηση κανονισμό για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), όπου ο σιδηρόδρομος κατέχει δεσπόζουσα θέση. Ενεργούμε στην κατεύθυνση συμμετοχής της Ελλάδας στους νέους σιδηροδρομικούς εμπορευματικούς διαδρόμους, όπως είναι αυτός που συνδέει «Βαλτική Θάλασσα – Εύξεινο Πόντο – Αιγαίο Πέλαγος», προωθούμε το έργο της ανάπτυξης της σιδηροδρομικής σύνδεσης «Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς – Βάρνα – Ρούσε», και συμμετέχουμε στις συζητήσεις για τη συμμετοχή της χώρας μας στις εναλλακτικές οδούς εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών, με διαμόρφωση λωρίδας αλληλεγγύης που θα συνδέει την Ουκρανία με τη χώρα μας μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας και θα κάνει πλήρη αξιοποίηση της δυναμικής των λιμένων της Βορείου Ελλάδας.
10η Δέσμη Πολιτικών: Η άμεση αποκατάσταση των ζημιών στις υποδομές των πληγεισών περιοχών, με έργα υψηλότερης ανθεκτικότητας.
Απαιτούνται πόροι και χρόνος. Και στα δύο ζητήματα, υπήρξαν άμεσες κυβερνητικές πρωτοβουλίες. Ως προς τους πόρους, με την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, θα συμπεριληφθούν έργα υποδομών, ύψους 600 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών, πάνω από 185 εκατ. ευρώ θα απαιτηθούν για την ανάταξη του σιδηροδρομικού δικτύου. Ως προς τον χρόνο, με τη Διάταξη Νόμου που ψηφίστηκε πριν από λίγες ημέρες στη Βουλή, ανατίθεται στο Υπουργείο ο σχεδιασμός και η άμεση εκτέλεση επειγόντων έργων αποκατάστασης στις πληγείσες περιοχές που δεν ανήκουν σήμερα στην αρμοδιότητα του Υπουργείου. Ήδη προχθές, υπήρξαν οι πρώτες σχετικές αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από εισήγηση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Αυτές είναι 10 πολιτικές πρωτοβουλίες που ήδη αναλάβαμε στην αρχή της νέας διακυβέρνησης. Όλα αυτά έχουμε την ισχυρή βούληση να τα τρέξουμε με καλούς ρυθμούς, με ποιότητα και αποδοτικότητα, ώστε σε τέσσερα χρόνια, να μπορούμε τεκμηριωμένα να ισχυριζόμαστε ότι η χώρα μας ενισχύει τη θέση της ως θετικό παράδειγμα και «παίκτης» θετικής μνημόνευσης. Το μπορούμε, και θα το πετύχουμε.»
