Το Συμβούλιο Εταιρικής Σχέσης ΕΕ (ΣΕΣ) – Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισε την τριετή παράταση, έως την 31η Δεκεμβρίου 2026, των ισχυόντων κανόνων καταγωγής για τα ηλεκτρικά οχήματα και τις μπαταρίες. Η απόφαση αποτελεί συνέχεια πρότασης που υπέβαλε η Κομισιόν στις 6 Δεκεμβρίου, την οποία ενέκρινε το Συμβούλιο.
Οι κανόνες καταγωγής για τα ηλεκτρικά οχήματα και τις μπαταρίες στο πλαίσιο της ΣΕΣ σχεδιάστηκαν το 2020 με σκοπό την παροχή κινήτρων για επενδύσεις στην ικανότητα κατασκευής μπαταριών της ΕΕ. Περιστάσεις που δεν είχαν προβλεφθεί το 2020 -μεταξύ άλλων η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ο αντίκτυπος του κορωνοϊού στις αλυσίδες εφοδιασμού και ο αυξημένος ανταγωνισμός από νέα διεθνή καθεστώτα στήριξης μέσω επιδοτήσεων– οδήγησαν σε μια κατάσταση όπου η κλιμάκωση του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος μπαταριών ήταν βραδύτερη από ό,τι αναμενόταν αρχικά. Η τωρινή πρόταση εγκρίθηκε σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, και υπό το πρίσμα των ανησυχιών που εξέφρασαν οι κλάδοι της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, των μπαταριών και των χημικών προϊόντων, καθώς και των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Πρόκειται για παράταση άπαξ που δεν μπορεί να ανανεωθεί, καθώς το Συμβούλιο Εταιρικής Σχέσης δεν έχει πλέον την εξουσία να τροποποιήσει τους κανόνες αυτούς έως το 2032. Αυτό σημαίνει ότι η βιομηχανία της ΕΕ πρέπει τώρα να εντείνει τις επενδύσεις της για να αυξήσει και να εμβαθύνει τις ικανότητες παραγωγής μπαταριών της. Επιπλέον, η βιομηχανία πρέπει να αξιολογήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της για να διασφαλίσει ότι τα οχήματα που προορίζονται για εξαγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο συναρμολογούνται με μπαταρίες καταγωγής ΕΕ (ή καταγωγής Ηνωμένου Βασιλείου), προκειμένου να συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2027.
Παράλληλα, η ΕΕ εντείνει τις προσπάθειές της για τη στήριξη της παραγωγής και της ανάπτυξης περισσότερων μπαταριών στην ΕΕ. Εν προκειμένω συμπεριλαμβάνεται και ο προσφάτως ανακοινωθείς χρηματοδοτικός μηχανισμός ύψους έως και 3 δισ. ευρώ για την τόνωση του ενωσιακού κλάδου κατασκευής μπαταριών. Αυτό θα έχει σημαντικές δευτερογενείς επιπτώσεις για ολόκληρη την ευρωπαϊκή αξιακή αλυσίδα των μπαταριών, ιδίως το τμήμα της ανάντη, και θα στηρίξει τη συναρμολόγηση ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη.
Ειδικοί κανόνες
Η εφαρμογή των ειδικών κανόνων καταγωγής ανά προϊόν για ηλεκτρικούς συσσωρευτές και ηλεκτρικά οχήματα που ισχύουν έως την 31η Δεκεμβρίου 2023 παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2026. Από την 1η Ιανουαρίου 2027, θα εφαρμόζονται οι ειδικοί κανόνες καταγωγής ανά προϊόν για ηλεκτρικούς συσσωρευτές και ηλεκτρικά οχήματα που καθορίζονται στο παράρτημα 3 της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας.
Η συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας καθορίζει τους κανόνες που διέπουν το εμπόριο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι εν λόγω κανόνες περιλαμβάνουν κανόνες καταγωγής που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο ένα προϊόν μπορεί να θεωρηθεί ότι κατάγεται από την ΕΕ ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Μόνο προϊόντα καταγωγής Μέρους της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας ΕΕ – Ηνωμένου Βασιλείου μπορούν να επωφεληθούν από το προτιμησιακό καθεστώς που θεσπίζεται με τη συμφωνία. Το Συμβούλιο Εταιρικής Σχέσης είναι το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας.
