Το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» και η COSMOTE, Μέλος της Συμμαχίας «Δρόμοι στο Μέλλον», ενημερώνουν για το ζήτημα της απόσπασης προσοχής με τη χρήση κινητού κατά την οδήγηση.
Η επικινδυνότητα της χρήσης κινητού
Η χρήση του κινητού τηλεφώνου παράλληλα με την οδήγηση αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο πρόκλησης τροχαίου συμβάντος. Υπολογίζεται ότι περίπου 10%-30% των τροχαίων συγκρούσεων οφείλεται σε απόσπαση προσοχής λόγω χρήσης κινητού τηλεφώνου (ETSC, 2022). Ιδιαίτερα όσον αφορά την ομάδα των νέων, η χρήση του κινητού αναγνωρίζεται ως ιδιαίτερα δελεαστική και συχνά επιτακτική ενώ ένα σημαντικό ποσοστό νέων αναγνωρίζει την προβληματική χρήση του κινητού κατά την οδήγηση.
Σε πρόσφατη έρευνα (AAA, 2020), το 59% νέων σε ηλικία οδηγών ανέφερε χρήση τηλεφώνου ανά χείρας παράλληλα με την οδήγηση ενώ το 75% των νέων ανέφερε χρήση τηλεφώνου σε στάση/εκκίνηση σε/από φωτεινό σηματοδότη.
Η απόσπαση προσοχής λόγω χρήσης κινητού
Ως απόσπαση ορίζεται η περίσπαση της προσοχής από τις σημαντικές, για την ασφαλή οδήγηση, διεργασίες, προς οποιασδήποτε άλλη απαιτητική διεργασία (Lee et al., 2008). Με αυτό το σκεπτικό, οτιδήποτε απομακρύνει το βλέμμα του οδηγού μακριά από τον δρόμο για περισσότερα από 2 δευτερόλεπτα λογαριάζεται ως ένας παράγοντας απόσπασης της προσοχής. Ο χρόνος αυτός είναι δυνατόν να ισοδυναμεί με τον χρόνο που ένας/μια οδηγός θα χρησιμοποιήσει το κινητό τηλέφωνο για να συντάξει ένα μήνυμα, να ελέγξει κάτι στον χάρτη, να βγάλει μια φωτογραφία ή βίντεο ή να αναζητήσει ένα τραγούδι στο ράδιο μέσω εφαρμογής.
Παρόμοιες συμπεριφορές απόσπασης της προσοχής στην οδήγηση εκδηλώνονται με την ανάπτυξη ταχύτητας, την κόπωση και τη χρήση αλκοόλ. Έχει διαπιστωθεί ότι η οδηγική συμπεριφορά επηρεάζεται περισσότερο κατά τη διάρκεια μιας τηλεφωνικής κλήσης από ό,τι η οδήγηση υπό την επήρεια κατανάλωσης αλκοόλ με βαθμό 0,8 g/l BAC (ETSC, 2022). Μια τηλεφωνική κλήση ενδέχεται να επιφέρει πέρα από τη γνωστική απόσπαση, αλλαγή της συναισθηματικής κατάστασης του/της οδηγού με αποτέλεσμα να επηρεάσει σε μεγαλύτερο βαθμό τη δυνατότητα ελέγχου της συμπεριφοράς του/της.
Επιπλέον, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα η εστίαση στο κινητό ανά χείρας για περισσότερο από 2 δευτερόλεπτα παράλληλα με την οδήγηση, ισοδυναμεί με 3.8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμπλοκής σε τροχαία σύγκρουση, αριθμός σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση τον αντίστοιχο κίνδυνο από υπέρβαση του ορίου ταχύτητας κατά 10χλμ/ώρα (2.88), τη χρήση μαριχουάνας (3.16) και τις δυσκολίες λόγω κόπωσης (3.62).
Η χρήση κινητού κατά την οδήγηση στη χώρα μας
Στην Ελλάδα, το 45.3% αναγνωρίζει ότι έχει μιλήσει κρατώντας στο χέρι το κινητό, ποσοστό που κατατάσσει τους Έλληνες στην κορυφαία τριάδα των χωρών της Ε.Ε. που χρησιμοποιεί κινητό στην οδήγηση. Παράλληλα, το 56.7% και το 31.9% των ελλήνων οδηγών μιλά με hands free και πληκτρολογεί μήνυμα κατά τη διάρκεια της οδήγησης, αντίστοιχα.
Πιο πρόσφατα δεδομένα παρουσιάζουν μια ακόμη πιο ανησυχητική εικόνα: το 78% των Ελλήνων οδηγών παραδέχεται ότι παίρνει το βλέμμα του από το δρόμο για περισσότερο από 2 δευτερόλεπτα, ενώ το 83% παραδέχεται πως χρησιμοποιεί το τηλέφωνο κατά την οδήγηση, παρότι αναγνωρίζει την επικινδυνότητα της συμπεριφοράς αυτής (Ευρωβαρόμετρο, 2022).
