Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) καλεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αυξήσουν τον αριθμό των επιτόπιων τροχονομικών ελέγχων για την κατανάλωση αλκοόλ και να απλοποιήσουν τις διαδικασίες για τη διεξαγωγή τους, καθώς τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό των οδηγών που υπερβαίνουν το όριο έχει επιστρέψει στα επίπεδα πριν την πανδημία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Προκειμένου να εξηγήσει γιατί οι Kυβερνήσεις χρειάζεται να αυξήσουν τον αριθμό των επιτόπιων τροχονομικών ελέγχων για την κατανάλωση αλκοόλ, το ETSC δημιούργησε ένα σύντομο video την προσαρμογή του οποίου στα Ελληνικά έχει επιμεληθεί το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς», ενεργό Μέλος του ETSC.
Σύμφωνα με την έκθεση του ETSC η εκτενής, εμφανής και καλά προβεβλημένη επιβολή της νομοθεσίας, καθώς και η αντίληψη στους πολίτες ότι πραγματοποιούνται έλεγχοι, είναι κρίσιμες για την αποτελεσματική μείωση των συγκρούσεων που σχετίζονται με το αλκοόλ και την οδήγηση.
Ωστόσο, τα δεδομένα που αναλύθηκαν από το ETSC δείχνουν ότι ο αριθμός των τροχονομικών ελέγχων μειώθηκε σημαντικά σε πολλές χώρες κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 και ενώ ορισμένες χώρες τώρα αυξάνουν ξανά τον αριθμό των ελέγχων, αυτό δεν συμβαίνει αρκετά γρήγορα. Το ποσοστό των οδηγών που βρέθηκε να είναι πάνω από το όριο έχει επανέλθει στο επίπεδο πριν την πανδημία σε πολλές χώρες!
Την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των ελέγχων σε αναλογία με τον πληθυσμό για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ μειώθηκε σε δέκα χώρες και αυξήθηκε σε μόλις έξι. Ανησυχητικό είναι ότι δεκατέσσερις χώρες που παρακολουθούνται από το ETSC δεν συλλέγουν καν εθνικά δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των τροχονομικών ελέγχων για την κατανάλωση αλκοόλ που διενεργούνται, συμπεριλαμβανομένων των Βέλγιο, Βουλγαρία, Ελβετία, Τσεχία, Γερμανία, Δανία, Ουγγαρία, Ισραήλ, Λουξεμβούργο, Λετονία, Μάλτα, Ολλανδία, Σλοβακία και Σερβία.
Εκτός από την αύξηση και την παρακολούθηση του αριθμού των ελέγχων, το ETSC υποστηρίζει ότι οι Κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι έλεγχοι μπορούν πάντα να πραγματοποιούνται τυχαία και χωρίς την προϋπόθεση ότι η αστυνομία υποπτεύεται πρώτα ότι έχει συμβεί οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Όλες οι χώρες καλούνται να ακολουθήσουν το μοντέλο της Νορβηγίας στην οργάνωση εκστρατειών για την Οδική Ασφάλεια, όπου συσκευές αποδεικτικού ελέγχου εκπνοής (αλκοολόμετρα) μπορούν να χρησιμοποιούνται από την αστυνομία σε επιτόπιους ελέγχους. Πολλές χώρες εξακολουθούν να απαιτούν περαιτέρω εξετάσεις αίματος σε αστυνομικό τμήμα ή νοσοκομείο, οι οποίες απασχολούν την αστυνομία και το ιατρικό προσωπικό και έχουν ως αποτέλεσμα λιγότερους ελέγχους.
Σύμφωνα με το ETSC, οι οικονομικές κυρώσεις μπορούν επίσης να είναι πιο αποτελεσματικές όταν συνδέονται με το εισόδημα. Η έκθεση αναφέρει το παράδειγμα της Δανίας όπου τα πρόστιμα για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ υπολογίζονται με τη χρήση ενός συντελεστή ανάλογου με το επίπεδο συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα (BAC) του οδηγού και του μηνιαίου εισοδήματός του.
Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Λιθουανίας και της Πολωνίας, απαιτούν από ορισμένους κατ’ εξακολούθηση και υψηλού επιπέδου παραβάτες να τοποθετήσουν στο όχημά τους μια συσκευή τύπου αλκοολομέτρου για τον εκπνεόμενο αέρα (alcohol interlock), η οποία προϋποθέτει ο οδηγός να είναι νηφάλιος για να εκκινήσει ο κινητήρας.
Τα προγράμματα αποκατάστασης που βασίζονται στα alcohol interlocks μπορούν να βοηθήσουν τους οδηγούς να συνεχίσουν να είναι παραγωγικοί και να διατηρήσουν τη δουλειά τους, επειδή μπορούν να συνεχίσουν να οδηγούν με ασφάλεια όσο χρησιμοποιούν το alcohol interlock. Η απλή απαγόρευση οδήγησης μπορεί να είναι αναποτελεσματική, επειδή πολλοί παραβάτες κατ’ επανάληψη απλώς την αγνοούν και οδηγούν ούτως ή άλλως, χωρίς τίποτα να τους εμποδίζει να οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ. Βεβαίως απόλυτη ασφάλεια σημαίνει να μην καταναλωθεί καθόλου αλκοόλ αν πρόκειται να οδηγήσουμε.
Η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για τις άδειες οδήγησης απαγορεύει την έκδοση αδειών οδήγησης σε άτομα που είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ. Πολλοί άνθρωποι που είναι εξαρτημένοι από το αλκοόλ θα μπορούσαν να επωφεληθούν από μια άδεια οδήγησης που περιορίζει την οδήγηση σε οχήματα που διαθέτουν alcohol interlock. Αυτό όμως προς το παρόν δεν επιτρέπεται. Το ETSC ζητά την άρση αυτού του περιορισμού όταν επικαιροποιηθεί η οδηγία της ΕΕ για τις άδειες οδήγησης το επόμενο έτος.
Ο Antonio Avenoso, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών δήλωσε: «Τώρα που ο εγκλεισμός λόγω Covid είναι πίσω μας, ελπίζαμε ότι θα παρέμεναν τα υψηλότερα επίπεδα οδικής ασφάλειας. Αλλά συμβαίνει το αντίθετο, αυξάνονται οι θάνατοι από τροχαίες συγκρούσεις και αυξάνονται επίσης οι θάνατοι από οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Η μείωση της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ δεν είναι δύσκολη ή περίπλοκη. Δοκιμασμένες μέθοδοι αστυνόμευσης κάνουν θαύματα, αλλά πρέπει να χρησιμοποιήσετε προσωπικό της αστυνομίας για αυτό. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να σταματήσουμε να σπαταλάμε τον πολύτιμο χρόνο της αστυνομίας σε αιματολογικές εξετάσεις για επιβεβαίωση, όταν η τεχνολογία είναι ήδη εκεί για να παρέχει εξαιρετικά ακριβείς, συσκευές αποδεικτικού αλκοολομέτρου για τους ελέγχους στο δρόμο».
Η Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» δήλωσε σχετικά: «Αξιολογώντας τα ευρήματα της έρευνας των συνεργατών μας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών διαπιστώνουμε ότι είναι επιτακτικής σημασίας η αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού θέματος της κατανάλωσης αλκοόλ από τους οδηγούς, είτε μέσω αύξησης των επιτόπιων τροχονομικών ελέγχων για την τήρηση των υφιστάμενων ορίων για το αλκοόλ από τους οδηγούς στους δρόμους της ΕΕ, είτε μέσω υιοθέτησης συστημάτων interlocks και στη χώρα μας, καθώς μπορούν να αποτρέψουν περισσότερους από 4.000 θανάτους από τροχαία συμβάντα ετησίως. Από το Ινστιτούτο, με ικανοποίηση χαιρετίζουμε και προωθούμε στην Ελλάδα την νέα αυτή πρωτοβουλία του ETSC για ένα θέμα που έχει μεγάλη σημασία για την πρόληψη και τη μείωση των τροχαίων συμβάντων».
