Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε επίσημα τη συμμαχία για την αεροπορία μηδενικών εκπομπών, καλώντας παράλληλα τα μέλη της αεροπορικής κοινότητας να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την προετοιμασία της έλευσης των αεροσκαφών μηδενικών εκπομπών.
Η συμμαχία για την αεροπορία μηδενικών εκπομπών έχει ως στόχο να προετοιμάσει το οικοσύστημα των αερομεταφορών για τη λειτουργία των υδρογονοκίνητων και των ηλεκτροκίνητων αεροσκαφών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι αεροπορικές μεταφορές θα συμβάλουν στον στόχο της Ευρώπης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η συμμαχία θα συγκεντρώσει εκπροσώπους των κατασκευαστών αεροσκαφών, των αεροπορικών εταιρειών, των αερολιμένων, των εταιρειών ενέργειας και των παρόχων καυσίμων, των οργανισμών τυποποίησης και πιστοποίησης, των ομάδων συμφερόντων επιβατών και περιβάλλοντος και των ρυθμιστικών αρχών.
Θα συνεργαστούν για τον προσδιορισμό όλων των φραγμών για την είσοδο των εν λόγω αεροσκαφών σε εμπορικές υπηρεσίες, τη διατύπωση συστάσεων και χάρτη πορείας για την εφαρμογή τους, την προώθηση επενδυτικών έργων και τη δημιουργία συνεργειών και δυναμικής μεταξύ των μελών. Ειδικότερα, τα μέλη θα εξετάσουν θέματα όπως οι απαιτήσεις για τα καύσιμα και τις υποδομές στους αερολιμένες για τα υδρογονοκίνητα και τα ηλεκτρικά αεροσκάφη, η τυποποίηση και η πιστοποίηση και οι επιπτώσεις για τους φορείς εκμετάλλευσης (αεροπορικές εταιρείες) και τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας.
Κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες αναμένεται να διατεθούν στην αγορά περισσότερα από 44.000 νέα αεροσκάφη. Ο δυνητικός όγκος της αγοράς αεροσκαφών μηδενικών εκπομπών εκτιμάται ότι θα είναι 26.000 αεροσκάφη έως το 2050, συνολικής αξίας 5 τρισεκατομμυρίων ευρώ.
Η συμμαχία θα υλοποιήσει τελικά τη δέσμευση για την ευθυγράμμιση του τομέα με την κλιματική φιλοδοξία και τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ, καθώς και με άλλες συναφείς πολιτικές της ΕΕ. Η διεθνής διάσταση του τομέα αποτελεί επίσης σημαντικό στοιχείο, καθώς η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί παγκόσμια προσπάθεια.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος για την ψηφιακή εποχή, κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, δήλωσε: «Με την έλευση των αεροσκαφών μηδενικών εκπομπών, η Ευρώπη γράφει το επόμενο κεφάλαιο της αεροπορίας. Η κλιματική ουδετερότητα είναι το διαβατήριο για την ανάπτυξη και η συμμαχία για την αεροπορία μηδενικών εκπομπών θα βοηθήσει την ευρωπαϊκή αεροναυπηγική βιομηχανία να προετοιμάσει το έδαφος για μια ανταγωνιστική και καθαρή αεροπορία.»
Ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, κ. Τιερί Μπρετόν, δήλωσε: «Η αεροναυπηγική βιομηχανία της Ευρώπης είναι η πιο καινοτόμος στον κόσμο. Και ο ενθουσιασμός με τον οποίο όλα τα μέλη της — από τους μεγάλους κατασκευαστές έως τους προμηθευτές εξοπλισμού, τις μικρές και τις νεοφυείς επιχειρήσεις — επιθυμούν να πρωτοπορήσουν στα υδρογονοκίνητα αεροσκάφη και στα αεροσκάφη ηλεκτρικής πρόωσης είναι πραγματικά ενθαρρυντικός. Ωστόσο, πρέπει επίσης να προετοιμαστεί ολόκληρο το οικοσύστημα των αερομεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των προμηθευτών καυσίμων, των φορέων εκμετάλλευσης αερολιμένων και των ρυθμιστικών αρχών. Η συμμαχία για την αεροπορία μηδενικών εκπομπών θα συμβάλει στον συντονισμό των προσπαθειών εταιρειών και οργανισμών για τη διατήρηση ενός ανταγωνιστικού και βιώσιμου τομέα αερομεταφορών.»
Η επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ, δήλωσε: «Χαιρετίζω τη δρομολόγηση της συμμαχίας για την αεροπορία μηδενικών εκπομπών, η οποία αποτελεί σημαντικό βήμα για να εξασφαλίσουμε ότι μπορούμε να αξιοποιήσουμε στην αγορά τις ευρωπαϊκές δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των καθαρών αερομεταφορών. Οι δραστηριότητες της συμμαχίας θα δημιουργήσουν τις συνθήκες-πλαίσιο που θα απαιτηθούν για την επιτυχή μελλοντική ανάπτυξη αεροσκαφών μηδενικών εκπομπών στην Ευρώπη.»
Το φθινόπωρο η πρώτη συνεδρίαση
Ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς από την αεροπορική κοινότητα που έχουν δεσμευτεί να στηρίξουν τη θέση σε λειτουργία αεροσκαφών μηδενικών εκπομπών καλούνται να συμμετάσχουν στη Συμμαχία για την αεροπορία μηδενικών εκπομπών. Η πρώτη συνεδρίαση της γενικής συνέλευσης θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους.
Επενδύσεις από την ΕΕ
Η ευρωπαϊκή αεροναυπηγική βιομηχανία από κοινού με άλλους ευρωπαϊκούς παίκτες στον τομέα των αερομεταφορών έχουν αναλάβει τη δέσμευση να διασφαλίσουν ότι οι αεροπορικές μεταφορές στην Ευρώπη θα ανταποκρίνονται στους κλιματικούς στόχους της Ευρώπης για το 2050. Η Επιτροπή στηρίζει τον στόχο αυτό μέσω συγκεκριμένων δράσεων, όπως το πρόγραμμα «Καθαρές αερομεταφορές» στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», μηχανισμοί τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών (π.χ. ΣΕΔΕ της ΕΕ) και το Ταμείο Καινοτομίας. Οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν την ανάπτυξη αεροσκαφών μηδενικών εκπομπών με βάση καινοτόμες τεχνολογίες πρόωσης (π.χ. ηλεκτρική ενέργεια, υδρογόνο). Τα εν λόγω περιβαλλοντικά βιώσιμα αεροσκάφη έχουν τεράστιο δυναμικό αγοράς και μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη μελλοντική ανταγωνιστικότητα του κλάδου σε όλα τα τμήματα της αγοράς.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του προγράμματος-πλαισίου της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία, η Επιτροπή, από κοινού με τη βιομηχανία, επενδύει 1,7 δισ. ευρώ σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας για κλιματικά ουδέτερη αεροπορία στο πλαίσιο της σύμπραξης «Καθαρές αερομεταφορές». Αξιοποιώντας προηγούμενες εταιρικές σχέσεις έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, η σύμπραξη «Καθαρές αερομεταφορές» έχει ως στόχο να προετοιμάσει τις τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών έως το 2027-2029, προκειμένου τα αεροσκάφη μηδενικών εκπομπών να είναι έτοιμα να τεθούν σε λειτουργία έως το 2035. Οι ανατρεπτικές νέες τεχνολογίες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της σύμπραξης «Καθαρές αερομεταφορές» αναμένεται να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 30-50% σε σύγκριση με το 2020 και, ως εκ τούτου, έχουν ζωτική σημασία για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Στις 4 Φεβρουαρίου 2022, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρκετά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Πολιτικής Αεροπορίας και η Επιτροπή, καθώς και εταιρείες και ενδιαφερόμενα μέρη από τους κλάδους των αεροπορικών μεταφορών και της ενέργειας ενέκριναν τη δήλωση της Τουλούζης για τη μελλοντική βιωσιμότητα και την απανθρακοποίηση των αερομεταφορών.
Οι τεχνολογίες πρόωσης μηδενικών εκπομπών έχουν κομβική σημασία για τον μετριασμό των εκπομπών CO2 της αεροπορίας, οι οποίες ευθύνονται για τουλάχιστον το 3% της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αυτό δεν περιλαμβάνει τις επιπτώσεις των εκπομπών εκτός CO2, οι οποίες ευθύνονται για τα δύο τρίτα των κλιματικών επιπτώσεων του τομέα. Η εισαγωγή της πρόωσης με υδρογόνο και της ηλεκτρικής πρόωσης με συσσωρευτές θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο σύστημα αεροπορικών μεταφορών. Οι τεχνολογίες αυτές όχι μόνο θα οδηγήσουν σε μια νέα γενιά αεροσκαφών, αλλά θα απαιτήσουν επίσης σημαντικές αλλαγές στις αερολιμενικές υποδομές, τις αεροπορικές εταιρείες, τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας και τα ενεργειακά δίκτυα.
Η συμμαχία θα λειτουργήσει σε πλήρη συμπληρωματικότητα με την αξιακή αλυσίδα ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και τις βιομηχανικές συμμαχίες καθαρού υδρογόνου.
