Στο πλαίσιο της 15ης Διεθνούς Ημέρας Ευαισθητοποίησης για την Ασφάλεια στις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD), που για το 2023 ορίστηκε η 15η Ιουνίου, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), η HELLENIC TRAIN Α.Ε. και το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» συντονίζουν και υλοποιούν για την Ελλάδα εκστρατεία ενημέρωσης για θέματα ασφαλούς διέλευσης των ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων.
Κάθε χρόνο, η Εκστρατεία της ILCAD, που τελεί υπό την αιγίδα της International Union of Railways (UIC), εστιάζει σε διαφορετική κοινωνική ομάδα ή επικίνδυνο παράγοντα πρόκλησης δυστυχημάτων, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους κινδύνους που εγκυμονεί για όλους μας η λανθασμένη ή και η απερίσκεπτη διέλευση των σιδηροδρομικών διαβάσεων.
Τα σιδηροδρομικά ταξίδια παραμένουν ο ασφαλέστερος τρόπος χερσαίας μεταφοράς, σε μεγάλο βαθμό λόγω της αυστηρής εστίασης σε ασφαλείς υποδομές και διαδικασίες. Υπό κανονικές συνθήκες οι επιβάτες των τρένων μπορούν να αναμένουν ότι θα φτάσουν με ασφάλεια στον προορισμό τους. Δυστυχώς, όμως, ο αριθμός συγκρούσεων και θανάτων σε ισόπεδες διαβάσεις παραμένει ανησυχητικά υψηλός. Έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος, αλλά η Ετήσια Έκθεση Ασφάλειας του 2022 από την International Union of Railways (UIC) αποτυπώνει μια ανησυχητική πραγματικότητα. Η βάση δεδομένων ασφάλειας της UIC, που συγκεντρώνει στατιστικά στοιχεία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων από περισσότερες από 30 χώρες, αποκαλύπτει ότι το 2021 περισσότερο από το ένα τέταρτο (27%) όλων των σημαντικών σιδηροδρομικών συγκρούσεων και σχεδόν το ένα τρίτο (32%) όλων των δυστυχημάτων καταγράφονται σε ισόπεδες διαβάσεις. Δηλαδή σε μόλις ένα χρόνο 276 ζωές χάθηκαν σε ισόπεδες διαβάσεις.
Η 15η ILCAD παρουσιάστηκε σε ένα Διεθνές Συνέδριο στις 15 Ιουνίου 2023, που φιλοξενήθηκε από το PKP και το PKP Group Foundation στη Βαρσοβία της Πολωνίας. Ομιλητές από όλο τον κόσμο μοιράστηλαν με ένα διεθνές κοινό καλές πρακτικές για τη βελτίωση της ασφάλειας στις ισόπεδες διαβάσεις μέσω της αξιολόγησης κινδύνου, της μηχανικής, της δέσμευσης, της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης της παγκόσμιας κοινότητας. Το θέμα της ILCAD για το 2023 στοχεύει σε «Εργαζόμενους σε αγροτικά και βιομηχανικά επαγγέλματα που χρησιμοποιούν τις ισόπεδες διαβάσεις» με κεντρικό μήνυμα «Οι ράγες είναι για τα τρένα».
Οι συγκρούσεις με μεγάλα και βαρέα οχήματα, που μερικές φορές μεταφέρουν επικίνδυνα εμπορεύματα, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές ζημιές στη σιδηροδρομική υποδομή και στα σιδηροδρομικά οχήματα, απώλεια ζωών (επιβάτες, προσωπικό), μετατραυματικές επιπτώσεις στους οδηγούς, σημαντικές καθυστερήσεις στην κυκλοφορία και σχετικό κόστος. Η χρήση ισόπεδης διάβασης είναι ασφαλής, εφόσον οι χρήστες σέβονται την οδική σήμανση και σηματοδότηση.
Πολλοί όμως από αυτούς τους χρήστες απλά αγνοούν τους κινδύνους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι σιδηρόδρομοι δεσμεύονται να ευαισθητοποιήσουν το κοινό μέσω της ILCAD. Αυτό μπορεί επίσης να γίνει με τεχνολογικά μέσα, φράχτες και πινακίδες. Εάν αυτό δεν είναι αρκετό, πρέπει να ληφθούν μέτρα αστυνόμευσης για την αποθάρρυνση της ανάρμοστης συμπεριφοράς σε ισόπεδες διαβάσεις, εντός και γύρω από τις σιδηροδρομικές γραμμές.
Ο σιδηροδρομικός τομέας έχει ευθύνη –σε πολλές χώρες, νομικό καθήκον– να αξιολογεί τους κινδύνους σε κάθε ισόπεδη διάβαση. Αυτό βοηθά στο να προσδιοριστεί αν οι έλεγχοι κινδύνου είναι κατάλληλοι για την τοποθεσία, τον αριθμό και το είδος των χρηστών, τον τύπο της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας κ.λπ. ‘Όμως, οι πρακτικές διαφέρουν από τη μια χώρα στην άλλη και είναι μεγάλη ευκαιρία για τη διεθνή σιδηροδρομική κοινότητα να μάθει και να εφαρμόσει καλύτερες πρακτικές από τον οδηγό βέλτιστης πρακτικής της UIC για το 2022 για την αξιολόγηση κινδύνου στις ισόπεδες διαβάσεις, που αναπτύχθηκε από μέλη του UIC Global Level Crossing Network (GLCN).
Εκτός από την επένδυση σε καλύτερους σχεδιασμούς, ένας σημαντικός τρόπος να μειωθούν οι συγκρούσεις και τα δυστυχήματα είναι η αλλαγή συμπεριφοράς των χρηστών. Γι’ αυτό η οικογένεια σιδηροδρόμων της UIC συγκεντρώνεται κάθε χρόνο για να προωθήσει τη Διεθνή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Ασφάλεια στις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD).
