Του Δημήτρη Γεωργόπουλου
Αν και πέρασαν περισσότερα από 100 χρόνια, οι κυνηγοί της αδρεναλίνης μαζεύονται κάθε καλοκαίρι στο Isle of Man για τον ίδιο λόγο που συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά το 1907, το φημισμένο πλέον Tourist Trophy γνωστό ως Isle of Man ΤΤ.
Το πνεύμα ανταγωνισμού και εξέλιξης έφερε τους αγώνες στο Νησί, καθώς όλες οι μορφές αγώνων σε δημόσιους δρόμους στη Βρετανία απαγορεύτηκαν το 1903 με πράξη του Κοινοβουλίου και τέθηκε επίσημο όριο ταχύτητας τα 20 mph για όλη την επικράτεια. Ο γραμματέας της Λέσχης αυτοκινήτου Βρετανίας και Ιρλανδίας, Sir Julian Orde, επισκέφθηκε το 1904 το Manx με την ελπίδα ότι οι τοπικές αρχές θα ήταν πιο ελαστικές και φιλικές στην ιδέα οργάνωσης αγώνα σε δημόσιους δρόμους.
Είχε δίκιο! Με νομοθετική πράξη του 1904 δόθηκε η άδεια για την διεξαγωγή του Gordon Bennett Car Trial, του Βρετανικού αγώνα στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος αυτοκινήτων, σε μια διαδρομή 52,15 μιλίων στα “Highlands”. Το 1905 έγινε o πρώτος δοκιμαστικός αγώνας για μοτοσυκλέτες που έτρεξαν στην ίδια διαδρομή την επομένη του αγώνα των αυτοκινήτων. Οι αδύναμες μοτοσυκλέτες δεν κατάφεραν να ανέβουν τις απότομες ανηφόρες της διαδρομής στο βουνό, οπότε η διαδρομή άλλαξε και έμεινε μακριά από το βουνό μέχρι το 1911. Η νέα διαδρομή πήγαινε από το Douglas νότια στο Castletown και μετά βόρεια στο Ballacraine ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο Α3, και επιστρέφει στο Douglas μέσω του Colby και Glen Vine. Τον πρώτο αγώνα κέρδισε ο J.S. Campbell σε 4 ώρες, 9 λεπτά και 36 δεύτερα.
Στις 17 Ιανουαρίου 1907 έγινε νέα πρόταση από τον εκδότη του περιοδικού “The Motor-Cycle” κατά την διάρκεια του ετήσιου δείπνου της Λέσχης Αυτοκινήτου-Μοτοσυκλέτας (ACU) στο Λονδίνο. Ορίστηκαν δύο κατηγορίες αγώνων ανάλογα με τον τύπο της μηχανής, μονοκύλινδρη (90mpg) και δικύλινδρη (75mpg). Αυτό έγινε γιατί οι διοργανωτές ήθελαν να δείξουν την τουριστική πλευρά της μοτοσυκλέτας. Επίσης τέθηκαν κανόνες για τον εξοπλισμό, όπως σέλλες, ποδωστήρια, φτερά και εξατμίσεις.
Το 1911 συμπεριέλαβαν το βουνό για πρώτη φορά στη διαδρομή για τις μοτοσυκλέτες, γνωστή ως “Snaefell Mountain Course”. Η διοργανώτρια του αγώνα, ACU, ανακοίνωσε μία επέκταση της ορεινής διαδρομής, 4 γύρων για την κατηγορία Junior (150 μίλια), και 5 γύρων για την κατηγορία Senior (189 μίλια). Τα πλήθη των θεατών που είχαν συγκεντρωθεί, έγιναν μάρτυρες μιας σαρωτικής επικράτησης του Αμερικανού κατασκευαστή Indian που πήρε τις τρεις πρώτες θέσεις.
Τον επόμενο χρόνο η βρετανική υπερηφάνεια αποκαταστάθηκε από την Scott, μια εταιρεία παραγωγής δίχρονων μοτοσυκλετών με έδρα το Yorkshire, και την Douglas στην κατηγορία Junior 350cc που πήρε τις δύο πρώτες θέσεις. Ο αγώνας κόντεψε να ακυρωθεί λόγω της απειλής πολλών κατασκευαστών να μην συμμετάσχουν επειδή τον περασμένο χρόνο οι μονοτάχυτες μοτοσυκλέτες αδυνατούσαν να ανέβουν την ορεινή διαδρομή. Τα πρώτα χρόνια των αγώνων, η ορεινή διαδρομή ήταν ουσιαστικά ένας καρόδρομος που διακοπτόταν από φράχτες και ξύλινες πόρτες μεταξύ των χωραφιών. Ο πρώτος αναβάτης το πρωί ήταν υποχρεωμένος να ανοίξει τις πόρτες στη διαδρομή και ο τελευταίος να τις κλείσει!!!
Το 1914 έγινε ο τελευταίος αγώνας πριν ξεσπάσει ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ενώ ξαναέγινε αγώνας στο Νησί μετά τον πόλεμο του 1920. Ο Cyril Williams κέρδισε στην Junior κατηγορία με ηρωικό τρόπο την πρώτη θέση, αφού πέρασε τη γραμμή τερματισμού σπρώχνοντας το AJS που οδηγούσε για 5 μίλια από το σημείο που είχε χαλάσει. Το 1921 ο έφηβος Stanley Woods πήρε το φέρρυ από την Ιρλανδία ανάμεσα σε χιλιάδες θεατές για να δει τον αγώνα στο Νησί. Τον επόμενο χρόνο, δεκαεπτά ετών πλέον, πήρε μέρος στον πρώτο του αγώνα. Τη δεκαετία του ’20 η βελτίωση της ποιότητας των δρόμων της διαδρομής, έφερε συνεχή ρεκόρ στο γυρολόγιο. Το 1920 το ρεκόρ γύρου ήταν 55.62 mph και μέχρι το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκόσμιου Πόλεμου είχε ανέβει στα 90 mph.
Το ΤΤ του 1922 είναι αξιομνημόνευτο για δύο λόγους. Ο Tom Sheard κέρδισε στα 350cc με τα κυρίαρχα AJS, και έγινε ο πρώτος αναβάτης-κάτοικος του Νησιού που πέτυχε κάτι τέτοιο, ενώ ο δεκαεπτάχρονος Stanley Woods πήρε την 5η θέση με ένα Cotton σε 3 ώρες 50 λεπτά 33 δεύτερα παρόλο που του είχε σπάσει η εξάτμιση, και πήρε φωτιά αναβάτης και μοτοσυκλέτα κατά την διάρκεια του ανεφοδιασμού. Ο αγώνας του 1923 είχε μια καινούργια κατηγορία, μοτοσυκλέτες με καλάθι, με νικητή τον Freddie Dixon και συνεπιβάτη τον Walter Perry. Στην Junior 350cc ο Stanley Woods πέτυχε την πρώτη από συνολικά δέκα TT νίκες, με τελευταία το 1939. Το 1938 το ρεκόρ γύρου είχε ανέβει στα 91 mph, ένα ρεκόρ που κράτησε ο Harold Daniell για 12 χρόνια. Ακολούθησε διακοπή 8 χρόνων για το Isle of Man TT μέχρι που το 1947 μετά τον πόλεμο, ο Harold Daniell ξανακέρδισε αλλά με πολύ χαμηλότερη ταχύτητα από ότι προπολεμικά (82 mph), λόγω της κακής ποιότητας καυσίμων.
Το 1949 το TT έγινε ο Βρετανικός αγώνας του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Ήταν ταυτόχρονα και η τελευταία φορά που δύο βετεράνοι του αγώνα, ο Harold Daniell με μία Norton και ο Freddie Frith με μια Velocette, κέρδισαν την Senior και Junior κατηγορία αντίστοιχα.
Τη δεκαετία του ’50 η ιδιότητα του αγώνα του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος προσέλκυσε στο TT τους καλύτερους οδηγούς του κόσμου. Η δεκαετία αυτή έφερε την άνοδο των Ιταλών κατασκευαστών με την Mondial, MV Augusta, Gilera, και τους αναβάτες τους Carlo Ubbiali και Tarquinio Provini, Geoff Duke και Bob McIntyre. Επίσης, ο Bill Lomas και ο Ken Kavanagh με τα Moto Guzzi τους διέπρεψαν στο Νησί. Το ρεκόρ του Harold Daniell έσπασε τρία χρόνια αργότερα ο Geoff Duke, που πέτυχε την πρώτη του νίκη στο διεθνές πλέον TT με μία Norton, φτάνοντας τα 93.33mph στην κατηγορία Senior. Τον ίδιο χρόνο δημιουργήθηκε και η κατηγορία των 125cc. Το 1957, ο Σκωτσέζος Bob McIntyre έγινε ο πρώτος αναβάτης που έφτασε τα 100mph μέση ταχύτητα, παρόλη την αγωνιώδη προσπάθεια του Geoff Duke που έφθασε τα 99.97mph. Τα τέλη της δεκαετίας του ’50 και οι αρχές της δεκαετίας του ’60 ήταν σίγουρα η Χρυσή εποχή του TT, με αναβάτες όπως ο John Surtees, ο Mike Hailwood, ο Giacomo Agostini, ο Phil Read και ο Jim Redman, που κονταροχτυπήθηκαν μεταξύ τους και με τις μηχανές. Την ίδια εποχή έκανε και την πρώτη εμφάνισή του ένας κατασκευαστής από την Ιαπωνία, η Honda.
Το 1961, ο Mike Hailwood κέρδισε τον πρώτο του από 14 αγώνες TT, ενώ παράλληλα έγινε ο πρώτος αναβάτης που πέτυχε τρεις νίκες σε μία εβδομάδα, στα 125, 250 με μια Honda και στην Senior κατηγορία με μια Norton. Ο Hailwood συνέχισε τα επόμενα χρόνια με 5 σερί τίτλους στην Senior κατηγορία. Η μάχη μεταξύ του Giacomo Agostini με μια MV και του Hailwood με μια Honda το 1967 στην κατηγορία Senior, θεωρείται από πολλούς ως η κορυφαία στιγμή ανταγωνισμού στο Νησί. Μεταξύ 1965 και 1972, ο Agostini κατέκτησε 11 νίκες, ενώ το 1967 ο Hailwood ανέβασε και άλλο το ρεκόρ γύρου στα 108.77mph, το οποίο θα παρέμενε για τα επόμενα 11 χρόνια.
Το 1975 το απόλυτο ρεκόρ του Hailwood, έσπασε τελικά ο Mike Grant επάνω σε ένα δίχρονο τρικύλινδρο Kawasaki, με 109.80mph. Τον επόμενο χρόνο το ΤΤ βγήκε από το πρόγραμμα του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος, αλλά μας προετοίμασε για τις ικανότητες και το ταλέντο, του μυθικού σήμερα Joey Dunlop. Δεν άργησε πολύ για να φανεί πόσο ξεχωριστός αναβάτης ήταν ο Joey. Το 1977 κέρδισε το Jubilee Classic race, την πρώτη από 26 νίκες που ακολούθησαν. Την ίδια χρονιά τα Sidecar έσπασαν το φράγμα των 100mph, με τον George O’Dell και Kenny Arthur να φτάνουν με ένα Yamaha sidecar στα 102.80mph. Επίσης ο Αμερικανός σταρ των GP, Pat Hennen, έγινε ο πρώτος αναβάτης που κατέβασε κάτω από 20 λεπτά το γύρο, επάνω σε ένα Suzuki 500, στην κατηγορία Senior TT. Ο Mike Hailwood μετά από 11 χρόνια απουσίας γύρισε το 1978 σε μεγάλη φόρμα και πήρε την νίκη, όπως και το 1979 που ήταν ο τελευταίος τίτλος του, με απολογισμό 14 νίκες TT.
Η δεκαετία του ’80 σημαδεύτηκε από έναν αναβάτη, τον Joey Dunlop. Το 1980 ανέβασε το ρεκόρ γύρου στα 115mph, και το 1983 κέρδισε την πρώτη από έξι διαδοχικές νίκες στην κατηγορία Formula One TT επάνω στα κυρίαρχα Honda. Ένας τραυματισμός σε αγώνα στο Brands Hatch σταμάτησε τον Dunlop από την υπεράσπιση του τίτλου του για έβδομη φορά το 1989, όπου ο Steve Hislop έσπασε το ρεκόρ του Joey με 121.34mph!!!
Η άφιξη του πρωταθλητή του World Superbike, Carl Fogarty, στο TT του 1992 ήταν η αρχή από πολλές επικές μάχες μεταξύ του Carl και του Steve Hislop. Το 1992 ήταν επίσης η χρονιά που ο Joey Dunlop ισοφάρισε το ρεκόρ του Mike Hailwood με 14 νίκες στο TT, επάνω σε ένα Honda 125. Η Norton με αναβάτη τον Hislop, κατέκτησε την πρώτη της σύγχρονη νίκη από την τελευταία με τον Hailwood το 1961. Στα 48 του, ο Joey Dunlop κατέκτησε την 26η και τελική νίκη του στο TT στην αρχή του νέου αιώνα. Το 2001 οι αγώνες ακυρώθηκαν για τρίτη φορά στην μακρά ιστορία τους, λόγω μεγάλης επιδημίας αφθώδους πυρετού που εκδηλώθηκε στην κτηνοτροφία της Βρετανίας. Το 2004 σημαδεύτηκε από την τριπλή νίκη του John McGuinness, ο οποίος έφτασε πέρυσι μέσο όρο ταχύτητας γύρου 129.4mph, στο δρόμο για την 11η TT νίκη του φτιάχνοντας καινούργια ρεκόρ γύρου και αγώνα.
Για τα 100 χρόνια ΤΤ (2007), χιλιάδες θεατές κατέκλυσαν το Isle of Man για να δουν τον John McGuinness να φτάνει το νέο ρεκόρ γύρου των 130.354 mph και να κερδίζει τις κατηγορίες των Superbike και Senior, φτάνοντας τους 13 ΤΤ τίτλους. Ο Dave Molyneux στα sidecar πήρε και αυτός δύο νίκες, φτάνοντας συνολικά τις 13. Ο McGuinness υπεράσπισε τον τίτλο του και το 2008 στην Senior TT, ισοφαρίζοντας τις 14 νίκες του Mike Hailwood, αλλά ένα νέο αστέρι έλαμψε, ο Αυστραλός Cameron Donald που κέρδισε τις Superbike και Superstock κατηγορίες και τερμάτισε δεύτερος οριακά πίσω από τον McGuinness στην Senior κατηγορία. Ο McGuinness πέρασε το ρεκόρ του Hailwood το 2009 με την 15η νίκη του στα Superbike. Στην κατηγορία Senior, αν και φαινόταν ότι είναι κοντά στην 16η ΤΤ νίκη του, έχασε την ευκαιρία όταν χαλάρωσε η αλυσίδα της μοτοσυκλέτας του. Πρόλαβε όμως να σπάσει το ρεκόρ μέσης ταχύτητας γύρου με το εξωπραγματικό 131.578mph.
Το 2011 γιορτάστηκαν τα 100 χρόνια της ορεινής διαδρομής… και ο αγώνας του Νησιού συνεχίζεται για τους κυνηγούς της αδρεναλίνης και ταχύτητας, αν και υπάρχουν πολλές φωνές πλέον εναντίον του αγώνα λόγω θεμάτων ασφαλείας. Υπερηχητικές ταχύτητες μέσα σε στενά δρομάκια κτίρια και αυλές, είναι σίγουρα εντυπωσιακές, αλλά 237 θάνατοι σε αγώνες και δοκιμαστικά από το 1907 έως το 2009 είναι εξίσου εντυπωσιακά πολλοί.
