Η Πολωνία είναι ο αποδέκτης του φετινού Βραβείου Οδικής Ασφάλειας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC), ενεργό Μέλος του οποίου αποτελεί το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς», για τον Δείκτη Οδικής Ασφάλειας (PIN), ως αναγνώριση της σημαντικής προόδου στην οδική ασφάλεια την τελευταία δεκαετία. Από τις ευρωπαϊκές χώρες που παρακολουθεί το ETSC, η Πολωνία μείωσε κατά 47% τους θανάτους από τροχαίες συγκρούσεις μεταξύ 2012 και 2022, ποσοστό που ξεπέρασε μόνο η Λιθουανία, ο περσινός νικητής. Η μέση μείωση που σημείωσαν οι χώρες της ΕΕ ήταν 22%.
Οι θανάσιμοι τραυματισμοί σε τροχαίες συγκρούσεις (ο αριθμός οδικών θανάτων ως προς τον πληθυσμό) ήταν 50 ανά εκατομμύριο κατοίκων στην Πολωνία πέρυσι, από 93 ανά εκατομμύριο το 2012. Η αναλογία για το 2022 ήταν καλύτερο από της Ιταλίας (54 ανά εκατομμύριο). Η Νορβηγία είχε τους ασφαλέστερους δρόμους στην Ευρώπη (21 θάνατοι ανά εκατομμύριο), ακολουθούμενη από τη Σουηδία (22 θάνατοι ανά εκατομμύριο).
Η ανακοίνωση αυτή συμπίπτει με τη δημοσίευση της ανάλυσης σήμερα από το ETSC, η οποία δείχνει ότι οι οδικοί θάνατοι στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 4% πέρυσι, στους 20.679. Αυτός ο αριθμός εξακολουθεί να είναι κατά 9% χαμηλότερος από ό,τι το 2019, το τελευταίο έτος προτού μειωθεί δραματικά ο όγκος της κυκλοφορίας από την πανδημία COVID-19. Ωστόσο, το ETSC προειδοποιεί ότι θα χρειαζόταν μείωση της τάξεως του 17,2% από το 2019 προκειμένου να είναι εφικτό να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ και του ΟΗΕ για μείωση στο μισό του αριθμού των οδικών θανάτων έως το 2030.
Η ομάδα εμπειρογνωμόνων του ETSC απαρίθμησε οκτώ βασικά κριτήρια για την απονομή του φετινού βραβείου στην Πολωνία:
– Ένα ολοκληρωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Οδικής Ασφάλειας με στόχο μείωση των οδικών θανάτων και σοβαρών τραυματισμών κατά 50% έως το 2030.
– Ένα μεγάλης κλίμακας τετραετές Πρόγραμμα Ασφαλούς Οδικής Υποδομής.
– Η επέκταση του δικτύου τεχνικών μέσων ελέγχου ταχύτητας (κάμερες ταχύτητας και διανυόμενης απόστασης σε σχέση με τον χρόνο).
– Αύξηση των ελέγχων για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ κατά μέσο όρο κατά 19% ετησίως από το 2010 έως το 2019.
– Θεσμοθέτηση του συστήματος «διαδρόμου εκτάκτου ανάγκης» (“emergency corridor”) για την έγκαιρη πρόσβαση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης σε σημεία σύγκρουσης σε αυτοκινητόδρομους.
Το ETSC επισημαίνει ότι τα όρια ταχύτητας και οι παρατηρούμενες ταχύτητες κίνησης των οχημάτων στην Πολωνία εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλά. Το όριο ταχύτητας των 140 χλμ./ώρα στους αυτοκινητόδρομους είναι το υψηλότερο στην ΕΕ με εξαίρεση τη Γερμανία. Το ETSC χαιρέτισε την απόφαση για περιορισμό των υψηλότερων ορίων ταχύτητας κατά τη διάρκεια της νύχτας στις αστικές περιοχές, το οποίο αντικαταστάθηκε από μόνιμο όριο 50 χλμ./ώρα το 2021. Ωστόσο, το ETSC σημειώνει ότι η Πολωνία θα πρέπει επίσης να εξετάσει τον περιορισμό των ταχυτήτων στα 30 χλμ./ώρα σε δρόμους που χρησιμοποιούνται κατ’ εξοχήν από πεζούς και ποδηλάτες σε αστικές περιοχές.
Ο Antonio Avenoso, Εκτελεστικός Διευθυντής του ETSC δήλωσε: «Μέσα σε μια δεκαετία, η Πολωνία βελτίωσε σημαντικά την οδική ασφάλεια και έδωσε το παράδειγμα για το πώς να ληφθεί σοβαρά υπόψιν αυτό το ζήτημα. Υπήρξε μια γνήσια δέσμευση ως προς τον καθορισμό στόχων, τη βελτίωση των υποδομών και την ενίσχυση των ελέγχων για την επιβολή του νόμου, όλα όσα αποτελούν βασικούς παράγοντες αυτής της εντυπωσιακής μείωσης. Για την Ευρώπη συνολικά, χρειάζεται περισσότερη δουλειά, σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο. Το ‘πακέτο οδικής ασφάλειας’ που ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο επιφέρει ορισμένες θετικές αλλαγές στον τρόπο χορήγησης των αδειών οδήγησης και θα μπορούσε να βελτιώσει και τη διασυνοριακή επιβολή του νόμου. Η νέα πρωτοβουλία για τη διασυνοριακή αναγνώριση της απαγόρευσης οδήγησης είναι επίσης ευπρόσδεκτη. Εναπόκειται πλέον στα κράτη-μέλη και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διασφαλίσουν ότι θα αφαιρεθούν στοιχεία του ‘πακέτου’ που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οδική ασφάλεια και ότι τα πιθανά οφέλη δεν θα περιοριστούν με το να αναχθούν σε νόμο. Σε εθνικό επίπεδο, εναπόκειται στις Κυβερνήσεις της Ευρώπης να προσπαθήσουν με όλα τα μέσα που διαθέτουν να συνεχίσουν την προσπάθεια για ετήσιες μειώσεις στον αριθμό οδικών θανάτων και σοβαρών τραυματισμών, σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ και του ΟΗΕ για το 2030.»
Η Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, Πρόεδρος του Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς», δήλωσε: «Τόσο οι επιδόσεις της Πολωνίας όσο και της Ελλάδας – που επιβραβεύθηκε το 2021 με το αντίστοιχο βραβείο – αλλά και άλλων ευρωπαϊκών χωρών έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη μείωση των τροχαίων συμβάντων κατά την τελευταία δεκαετία. Τα ποσοστά ελάττωσης οδικών θανάτων και σοβαρών τραυματισμών αλλά και η υιοθέτηση αυστηρότερων μέτρων και ενιαίας πολιτικής οδικής ασφάλειας από πλευράς των χωρών της ΕΕ είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα, ωστόσο, για την επίτευξη του Vision Zero, απαιτείται πολλή προσπάθεια ακόμη και δεν πρέπει να εφησυχάσουμε. Μόνο μέσω συλλογικής προσπάθειας και ολιστικής προσέγγισης του ζητήματος της Οδικής Ασφάλειας δύναται να επιτευχθεί μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση των τροχαίων συμβάντων. Σε εθνικό επίπεδο, το Ι.Ο.ΑΣ. ‘Πάνος Μυλωνάς‘ συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, υλοποιώντας αδιάκοπα εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, εστιάζοντας στην εκπαίδευση των νέων και της κοινωνίας με πιστοποιημένα εκπαιδευτικά προγράμματα, και συσπειρώνοντας Οργανισμούς και φορείς του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την αντιμετώπιση των τροχαίων συμβάντων.»
