Μακραίνει συνεχώς η λίστα των ευρωπαϊκών πόλεων οι οποίες αποφασίζουν να μην επιτρέπουν στα παλαιά και ρυπογόνα αυτοκίνητα να κυκλοφορούν ώστε να μειωθούν οι εκπομπές CO2 και μικροσωματιδίων ενώ παράλληλα να αποσυμφοριστούν και όλοι οι κεντρικοί οδικοί άξονες.
Μάλιστα οι λεγόμενες Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών (LEZ) έχουν αυξηθεί κατά 40% στην ΕΕ από το 2018 όποτε και πρωτοεφαρμόστηκαν αναγκάζοντας τα παλαιότερα και πιο ρυπογόνα αυτοκίνητα να βγουν εκτός των κεντρικών δρόμων.
Οι Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών έχουν πλέον εισαχθεί σε 320 ευρωπαϊκές περιφέρειες πόλεων, και ο αριθμός αυτός αναμένεται να ξεπεράσει τις 507 πόλεις έως το 2025.
Και οι 10 πιο δημοφιλείς τουριστικές πόλεις της Ευρώπης περιορίζουν πλέον τη χρήση παλαιών αυτοκινήτων βενζίνης και diesel, με αυστηρότερους κανόνες και Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών, όπως το Παρίσι, το Λονδίνο, οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο.
Επιστήμονες επισημαίνουν ότι: «Οι Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών αποτελούν έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την αντιμετώπιση του τοξικού αέρα στις πόλεις. Θα πρέπει να επικροτήσουμε τους ηγέτες των πόλεων που παίρνουν σκληρές αποφάσεις για τη δημιουργία Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών, ώστε να μπορέσουμε να μεταμορφώσουμε τον αέρα που αναπνέουμε και να καταργήσουμε σταδιακά τα παλαιά και ρυπογόνα αυτοκίνητα».
Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για περισσότερους από 450.000 πρόωρους θανάτους ετησίως στην ΕΕ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ο μολυσμένος αέρας πιστεύεται ότι μειώνει το προσδόκιμο ζωής παγκοσμίως κατά μέσο όρο σχεδόν δύο χρόνια, καθιστώντας τον τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία.
Αλλά οι Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικό αντίμετρο. Στη Μαδρίτη, για παράδειγμα παρατηρήθηκε πτώση 32% στις συγκεντρώσεις NO2 μετά την εφαρμογή της Ζώνης Χαμηλών Εκπομπών το 2018.
Στο Λονδίνο επίσης όπου πρωτοφαρμόστηκαν οι Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών καταγράφηκε μείωση 20% στο NO2.
Η Ιταλία βρίσκεται στην κορυφή του πίνακα με τον πιο καθαρό αέρα της Ευρώπης, με 172 δηλωμένες Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών, σε σύγκριση με τις 78 στη Γερμανία, τις 17 στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις 14 στην Ολλανδία και 8 στη Γαλλία.
Λίγες Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών έχουν δημιουργηθεί στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αλλά η Πολωνία και η Βουλγαρία αναμένεται να δημιουργήσουν Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών μέσα τους επόμενους μήνες.
Μια νέα μελέτη υποστηρίζει ότι τώρα είναι η ώρα να εντατικοποιηθεί η δράση, μεταβαίνοντας σε Ζώνες Μηδενικών Εκπομπών (ZEZ) πριν από τη σχεδιαζόμενη πλήρη κατάργηση των καινούριων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης στην ΕΕ έως το 2035.
Μέχρι το 2030 σχεδιάζονται έως και 35 Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών στην Ευρώπη, με 26 να απευθύνονται αποκλειστικά σε οχήματα παράδοσης στην Ολλανδία. Μικρότερες ζώνες απαλλαγμένες από τη ρύπανση σχεδιάζονται για το ίδιο έτος σε μέρη του Παρισιού, της Κοπεγχάγης, του Άμστερνταμ, της Βαρκελώνης, του Βερολίνου, της Χαϊδελβέργης, του Μιλάνου, του Όσλο, της Ρώμης, του Ρότερνταμ, της Βαρσοβίας, του Μπέρμιγχαμ, του Λίβερπουλ και του Μάντσεστερ.
Τι γίνεται στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα δυστυχώς έως και σήμερα δεν υπάρχει κανένας απολύτως προγραμματισμός για την δημιουργία Ζωνών Χαμηλών Εκπομπών και το μόνο που υπάρχει είναι ο απαρχαιωμένος Δακτύλιος ο οποίος δεν μπορεί να προσφέρει απολύτως τίποτα στην Αθήνα.
Τα συναρμόδια υπουργεία μελετούν τις αλλαγές στον Δακτύλιο αλλά δυστυχώς οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είναι «σκληρές» και κάποιοι φοβούνται και το πολιτικό κόστος.
Επιστήμονες έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου στην κυβέρνηση σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Αθήνα και αν δεν δημιουργηθούν Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών στο Λεκανοπέδιο η κατάσταση θα εξελιχθεί σε κάτι πολύ επικίνδυνο για την υγεία των πολιτών της.
Παράλληλα με τις Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών η Πολιτεία θα πρέπει να εξετάσει σοβαρά να επαναφέρει το μέτρο της απόσυρσης παλαιών αυτοκινήτων ώστε να αντικατασταθεί μεγάλο μέρος του παλαιού και ρυπογόνου Ελληνικού στόλου οχημάτων βοηθώντας τους πολίτες να αποκτήσουν κάποιο καινούριο και μη ρυπογόνο αυτοκίνητο.
