Ήδη οδεύουμε προς το δεύτερο μισό του 2023 και η έλευση του Ιουλίου σηματοδότησε και την αλλαγή στην ηγεσία της ΕΕ. Η Ισπανία ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ την 1η Ιουλίου, μόλις τρεις εβδομάδες πριν από τις κρίσιμες πρόωρες εκλογές.
Η Ισπανία είχε για τελευταία φορά την προεδρία της ΕΕ το 2010, όταν η ΕΕ βυθίστηκε σε μια από τις πιο σοβαρές οικονομικές κρίσεις της. Δεκατρία χρόνια αργότερα, η Ισπανία έχει τώρα την ευκαιρία να αφήσει το στίγμα της σε μια εποχή που οι οικονομικές προβλέψεις για τις βιομηχανίες της Ευρώπης είναι όλο και πιο αβέβαιες. Πόσο δε για τις αυτοκινητοβιομηχανίες όπου η Ισπανία διαθέτει πολλά εργοστάσια παραγωγής και βέβαια διαθέτει και τις δικές της μάρκες οχημάτων.
Αλλά ο χρόνος τελειώνει – γρήγορα. Η Ισπανική Προεδρία είναι η τελευταία στην οποία τα θεσμικά όργανα της ΕΕ μπορούν να εργαστούν με πλήρη δυναμικότητα –η λεγόμενη «χρυσή» Προεδρία– και να κλείσουν μεγάλους νομοθετικούς φακέλους πριν από τη λήξη της θητείας της Επιτροπής.
Μια χιονοστιβάδα σημαντικών νομοθετικών φακέλων πρόκειται να αναλάβει η Ισπανία τη στιγμή που οι ΗΠΑ και η Κίνα εντείνουν τις προσπάθειες για να προσελκύσουν επενδύσεις από τις πιο πράσινες και πιο καινοτόμες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών εταιρειών αυτοκινήτων.
Η οδηγία ρύπων Euro 7, οι νέοι κανόνες για τις εκπομπές CO2 των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων, η αναθεώρηση της Οδηγίας για τα βάρη και τις διαστάσεις και οι κανόνες που λήγουν για το εμπόριο χωρίς δασμούς ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου βρίσκονται στην Ισπανική Προεδρία. Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων φοβούνται ότι τα ρυθμιστικά εμπόδια θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν τον μετασχηματισμό του κλάδου με μηδενικές εκπομπές.
Με τις ζωτικές επενδύσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη να απειλούνται, η ACEA ζητά μια προεδρία κοινής λογικής και προσανατολισμένη στην ανταγωνιστικότητα για να απελευθερωθεί το πράσινο επενδυτικό δυναμικό της Ευρώπης. Ποια βήματα όμως μπορούν να κάνουν οι Ισπανοί πολιτικοί για να φέρουν την ΕΕ στον σωστό δρόμο;
Ώρα για μια σοβαρή επανεξέταση του Euro 7
Η Ισπανική Προεδρία πρέπει να εξετάσει περαιτέρω την πρωτοβουλία της οδηγίας ρύπων Euro 7. Ενώ οι προτάσεις για τα ελαστικά και τα φρένα παρέχουν μια επιλογή προσανατολισμένη στο μέλλον, οι υπερβολικοί κανόνες για τις εκπομπές καυσαερίων θα μπορούσαν αναπόφευκτα να έχουν αντιπαραγωγικό αποτέλεσμα στο περιβάλλον.
Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν ήδη στρέψει μαζικά τις επενδύσεις τους σε οχήματα μηδενικών εκπομπών, με τον κινητήρα καύσης για αυτοκίνητα και φορτηγά να πρόκειται να καταργηθεί σταδιακά έως το 2035. Η Ισπανική Προεδρία πρέπει να αναρωτηθεί σε ποιο βαθμό μπορεί η οδηγία ρύπων Euro 7 να κάνει σημαντική διαφορά στη μείωση των ρύπων εκπομπών.
Τα γεγονότα λένε μια διαφορετική ιστορία. Η υπάρχουσα πρόταση Euro 6 και η ηλεκτροκίνηση μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου (NOx) κατά 80% έως το 2035. Συγκρίνετε αυτό με μια πρόσθετη μικροσκοπική μείωση 2-4% που μπορεί να επιτύχει η οδηγία ρύπων Euro 7. Σε αντάλλαγμα, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα αναγκαστούν να κατευθύνουν πόρους για να συμμορφωθούν με αυστηρές συνθήκες δοκιμών που βασίζονται σε μη ρεαλιστικές συνθήκες οδήγησης.
Στην περίπτωση των φορτηγών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να βαθμονομήσει τους προτεινόμενους κανόνες για τις εκπομπές καυσαερίων HDV (και τις σχετικές μεθόδους δοκιμής) σε επίπεδο που να μην στρεβλώνει τις τεράστιες προσπάθειες και επενδύσεις που θα πρέπει να γίνουν στο πλαίσιο του κανονισμού CO2.
Με έναν σημαντικό τομέα αυτοκινήτων στην Ισπανία, που αντιπροσωπεύει το 18% της παραγωγής οχημάτων της ΕΕ και απασχολεί περισσότερους από 200.000 υπαλλήλους, οι νομοθέτες πρέπει να εξετάσουν σοβαρά εάν αξίζει τον κόπο η ανταλλαγή.
Οι εκπομπές CO2 σε φορτηγά και λεωφορεία
Η φιλόδοξη πρόταση της ΕΕ για αναθεωρημένα πρότυπα CO2 για βαρέα φορτηγά πρόκειται επίσης να περιέλθει στα χέρια της Ισπανικής προεδρίας σε μια κρίσιμη φάση των διαπραγματεύσεων. Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι κατασκευαστές επαγγελματικών οχημάτων αυξάνουν την παραγωγή φορτηγών και λεωφορείων μηδενικών εκπομπών – υποδομή φόρτισης και ανεφοδιασμού καυσίμων, όχι τεχνολογία και διαθεσιμότητα οχημάτων – είναι το πρόβλημα. Πράγματι, υπάρχει σχεδόν πλήρης απουσία ιδιωτικής και δημόσιας προσβάσιμης υποδομής για αυτούς τους συγκεκριμένους τύπους οχημάτων κυριολεκτικά σε όλα τα κράτη μέλη.
Η Ισπανική Προεδρία της ΕΕ πρέπει τώρα να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να συνδέσει τη ρύθμιση με τις προϋποθέσεις. Για να ανταποκριθούν στη φιλοδοξία που έχουν τεθεί για τους κατασκευαστές οχημάτων και από τους κατασκευαστές οχημάτων, οι νομοθέτες πρέπει να θεσπίσουν τις κατάλληλες συνθήκες, όπως μέτρα τιμολόγησης άνθρακα και κίνητρα για τους φορείς εκμετάλλευσης να επιταχύνουν την ανανέωση του στόλου και να αντιμετωπίσουν τα τεράστια κενά υποδομής. Σε αντίθεση με τα επιβατικά αυτοκίνητα, οι επιχειρήσεις εμπορικών μεταφορών δραστηριοποιούνται σε μια αγορά B2B και επενδύουν σε οχήματα, εάν μπορούν να τα χρησιμοποιούν τόσο απρόσκοπτα και τουλάχιστον εξίσου κερδοφόρα όσο τα συμβατικά πετρελαιοκίνητα φορτηγά.
Αυτό το καθήκον βρίσκεται πλέον στα χέρια των υπευθύνων λήψης αποφάσεων της ΕΕ και των κρατών μελών. Τα οχήματα είναι διαθέσιμα και οι κατασκευαστές είναι έτοιμοι να τα αναπτύξουν. Αλλά η επίτευξη των φιλόδοξων στόχων του κανονισμού CO2 θα είναι αδύνατη χωρίς τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ACEA προτρέπει την Ισπανική προεδρία να διασφαλίσει ότι οι στόχοι για τους κατασκευαστές φορτηγών είναι καλά συγχρονισμένοι με τις συνθήκες. Πρέπει να παρακολουθούνται στενά με ένα σταθερό «διάλειμμα έκτακτης ανάγκης» εάν οι συνθήκες για την αλλαγή χειριστή παραμένουν περιορισμένες.
Ταραγμένα νερά για το εμπόριο ηλεκτρικών οχημάτων ΕΕ-Βρετανίας
Η Ισπανία αναλαμβάνει επίσης το τιμόνι της ΕΕ σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας για το εμπόριο ΕΕ και Βρετανίας. Οι ισχύοντες κανόνες στο πλαίσιο της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας (TCA) θα λήξουν στο τέλος του τρέχοντος έτους. Αυτό σημαίνει ότι όλα τα εξαρτήματα των μπαταριών και ορισμένα κρίσιμα υλικά μπαταρίας πρέπει να παράγονται στην ΕΕ ή στο Ηνωμένο Βασίλειο για να πληρούν τις προϋποθέσεις για εμπόριο χωρίς δασμούς από το 2024.
Ενώ έχουν γίνει τεράστιες επενδύσεις για τη στήριξη μιας ευρωπαϊκής αλυσίδας εφοδιασμού μπαταριών, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων εξακολουθούν να βασίζονται σε στοιχεία μπαταρίας ή υλικά που εισάγονται από την Ασία. Ενόψει της αδράνειας, ο δασμός 10% στα ηλεκτρικά οχήματα θα κόστιζε 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια, πλήττοντας την ευρωπαϊκή παραγωγή έως και 480.000 μονάδες. Καθώς οι Κινέζοι κατασκευαστές αποτελούν ήδη ένα αρκετά μεγάλο μέρος της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων του Ηνωμένου Βασιλείου, η αποτυχία επέκτασης του εμπορίου χωρίς δασμούς θα περιόριζε ολοένα και περισσότερο τους κατασκευαστές της ΕΕ στη μεγαλύτερη εξαγωγική τους αγορά. Η ACEA προτρέπει την ισπανική προεδρία να δώσει προτεραιότητα σε αυτό το θέμα πριν τελειώσει ο χρόνος.
Σημαντική η οδηγία για τα βάρη και τις διαστάσεις
Τέλος, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων της ΕΕ δεν πρέπει να παραβλέψουν την αναθεώρηση του Κανονισμού για τα Βάρη και τις Διαστάσεις, ο οποίος επίσης εμπίπτει στην πολυάσχολη ατζέντα της Ισπανικής Προεδρίας. Η αναθεώρηση πρόκειται να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις για νέα ηλεκτρικά οχήματα με μπαταρία και υδρογόνο, όπου τα πρόσθετα δικαιώματα βάρους και οι προσαρμοσμένες διατάξεις βάρους άξονα θα μπορούσαν να συμβάλουν στην κάλυψη των απαιτήσεων χώρου και βάρους του οχήματος. Για την ACEA, η αναθεώρηση είναι μια ευκαιρία για την ισπανική Προεδρία να απλοποιήσει την Οδηγία και να διασφαλίσει την ομοιόμορφη εφαρμογή των κρατών μελών. Επιπλέον, η αποτυχία άρσης των φραγμών που προβλέπονται από την οδηγία κινδυνεύει να παρεμποδίσει την υιοθέτηση φορτηγών και λεωφορείων μηδενικών εκπομπών από την αγορά.
Επαναπροσδιορισμός προτεραιοτήτων
Τα τρέχοντα γεγονότα αναγκάζουν τον έλεγχο της πραγματικότητας για να διασφαλιστεί ότι τα πράγματα είναι προς την σωστή κατεύθυνση για την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ. Οι ανταγωνιστικές πιέσεις από τις ΗΠΑ, την Κίνα και άλλους, θέτουν υπαρξιακό κίνδυνο για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία και κάθε κανονιστική πρόταση πρέπει να το λαμβάνει υπόψη. Η Ισπανία έχει την ευκαιρία να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα σε αυτούς τους παράγοντες ότι η ΕΕ είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τις βιομηχανίες της και να διατηρήσει τις πράσινες επενδύσεις στην Ευρώπη. Η αυτοκινητοβιομηχανία είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) της Ευρώπης, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το ένα τρίτο όλων των δαπανών έρευνας. Όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, η ΕΕ πρέπει να δώσει εκ νέου προτεραιότητα στη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα για να πραγματοποιήσει την Πράσινη Συμφωνία. Η μία επιθυμία της ACEA προς την ισπανική Προεδρία είναι η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών, έτσι ώστε οι αυτοκινητοβιομηχανίες να μπορούν να προσφέρουν μεταφορές μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
