Συναρπαστικά είναι τα ευρήματα της έρευνα που πραγματοποιεί το Carpress.gr σχετικά με τα τρακαρισμένα αυτοκίνητα που οι ασφαλιστικές έχουν κρίνει ότι είναι ασύμφορη η επισκευή τους με αποτέλεσμα να αποζημιώνουν τους ιδιοκτήτες τους με μετρητά και τα εν λόγω οχήματα να τα αποκτούν οι ίδιες.
Ωστόσο τα τρακαρισμένα οχήματα που προέρχονται από «Ολική καταστροφή» αντί να τα μεταφέρουν σε κάποιο Κέντρο Ανακύκλωσης και να τα διαγράψουν αντίθετα οι ασφαλιστικές, οι τράπεζες ή ακόμη και εταιρείες χρονομίσθωσης και ενοικίασης τα δημοπρατούν ώστε να μειώσουν τη ζημιά που έχουν καταγράψει.
Ωστόσο σε μερικές περιπτώσεις οι δημοπρασίες περιλαμβάνουν αυτοκίνητα που πραγματικά δεν είναι δυνατόν να κυκλοφορήσουν και πάλι στους δρόμους εξαιτίας της κατάστασής τους.
Ειδικότερα όπως αποκαλύπτει το Newsauto.gr το συγκεκριμένο κυριολεκτικά «λιωμένο» αυτοκίνητο αφορά σε ένα Audi Q3 με 1η Άδεια Κυκλοφορίας το 2015 και εκποιήθηκε έναντι του ποσού των 2.100 ευρώ!
Τώρα βέβαια είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς τι πρόκειται να συμβεί με αυτό το όχημα καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες από την φωτιά έχουν αλλοιώσει κυριολεκτικά τα μέταλλά του αμαξώματος και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να επισκευαστούν ή να αποκτήσουν την στιβαρότητα που είχαν!
Προφανώς ο επιτήδειος που απέκτησε το συγκεκριμένο όχημα είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιήσει τα επίσημα έγγραφα του «λιωμένου» Audi Q3 τα οποία και θα χρησιμοποιήσει σε ένα άλλο ίδιο Audi Q3 που ίσως να είναι και κλεμμένο!
Με λίγα λόγια θα το κάνει «μαϊμού» και στη συνέχεια θα το πουλήσει σε κάποιον ανυποψίαστο καταναλωτή ο οποίος θα έχει στην κατοχή του ένα αυτοκίνητο μάλλον κλεμμένο με τα επίσημα έγγραφα ενός «λιωμένου» αυτοκινήτου.
Το κράτος και σε αυτή την περίπτωση είναι απών και ίσως έφτασε η ώρα τα οχήματα που προέρχονται από «Ολική Καταστροφή» να σταματήσουν να πωλούνται αλλά επιβάλλεται η Διαγραφή τους ώστε ούτε τα κυκλώματα να αποκτούν επίσημα έγγραφα αλλά ούτε και οι ανυποψίαστοι καταναλωτές να κυκλοφορούν με «μαϊμούδες» οχήματα.
Το ιστορικό
Οι ασφαλιστικές εταιρείες για να μειώσουν τη ζημία τους εκποιούν αυτοκίνητα που έχουν χαρακτηρισθεί ως ολική καταστροφή σε φανοποιούς, μηχανικούς, κ.λπ. Ενώ το τίμημα που παίρνουν από αυτούς είναι χαμηλό, δημιουργείται ένα δυσανάλογα μεγάλο κοινωνικό κόστος που εν μέρει επιστρέφει πίσω στις ίδιες.
Παράλληλα με τις ασφαλιστικές εταιρείες, τρακαρισμένα πωλούν και οι εταιρείες με μεγάλους στόλους όπως ενοικιάσεων και χρονομισθώσεων που λόγω όγκου αυτασφαλίζονται ή δεν κάνουν μικτή ασφάλεια για να περιορίσουν το κόστος. Όταν συμβεί κάποιο σοβαρό ατύχημα δεν αποζημιώνονται για την ζημιά στο δικό τους αυτοκίνητο. Προσπαθούν λοιπόν να μειώσουν την απώλεια, εκποιώντας το κουφάρι, μεταφέροντας το κόστος της επιλογής να μην κάνουν μικτή ασφάλεια, στο κοινωνικό σύνολο. Να σημειώσουμε εδώ ότι οι εταιρείες αυτές αγοράζουν πάνω από τα μισά καινούργια αυτοκίνητα τα τελευταία χρόνια και συνήθως τα πιο ακριβά. Τα αυτοκίνητα που οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν χαρακτηρίσει ως «Ολική καταστροφή», διότι δεν επιδέχονται επισκευή από οικονομική ή τεχνική άποψη, για κάποιους αποτελούν επενδυτική ευκαιρία. Οι λόγοι που αποτελούν επενδυτική ευκαιρία για τους επιτήδειους τα κατεστραμμένα οχήματα είναι δύο.
Ο πρώτος αφορά στο γεγονός πως δεν τους ενδιαφέρει η ποιότητα της επισκευής, παρά μόνο το κέρδος αφού το όχημα προορίζεται για μεταπώληση. Έτσι τα κομμένα σασί δεν αποτελούν πρόβλημα.
Ο δεύτερος λόγος εστιάζεται στο γεγονός πως κανέναν επιτήδειο δεν τον τρομάζει το κόστος επισκευής, διότι για αυτούς είναι μηδαμινό. Το μόνο που χρειάζεται είναι να βρεθούν κλεμμένα ανταλλακτικά ή ακόμα καλύτερα ένα ολόκληρο ίδιο αυτοκίνητο όπου το μόνο που θα κάνουν είναι να μεταφέρουν την πινακίδα με τον αριθμό πλαισίου από το κατεστραμμένο, στο κλεμμένο αυτοκίνητο. Η χρήση κλεμμένων ανταλλακτικών ή αυτοκινήτων είναι αυτή που επιστρέφει μέρος του προβλήματος στις ασφαλιστικές εταιρείες, τροφοδοτώντας έναν φαύλο κύκλο.
Η αρχική μείωση του κόστους αποζημίωσης κατά το ποσό της εκποίησης, έχει ως τελικό αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού κόστους λόγω της αποζημίωσης του κλεμμένου αυτοκινήτου που θα χρησιμοποιηθεί για την επισκευή του πρώτου. Βέβαια αν το πρόβλημα παρέμενε εδώ δεν θα ήταν κοινωνικό, θα ήταν μόνο επιχειρηματικό και θα αφορούσε μόνο τις ασφαλιστικές εταιρείες. Το κοινωνικό πρόβλημα είναι ότι τα κλεμμένα ανταλλακτικά προέρχονται από τα αυτοκίνητα κάποιων συμπολιτών μας. Όσοι έχουν ασφάλεια κλοπής θα υποστούν μικρή ζημιά, ενώ οι υπόλοιποι που δεν έχουν, χάνουν την περιουσία τους. Όμως, ακόμα και οι ασφαλισμένοι για κλοπή, θα βιώσουν τον πόνο της απώλειας, θα χάσουν προσωπικά αντικείμενα και έγγραφα, θα χρειαστεί να περιμένουν μήνες μέχρι να αποζημιωθούν και θα χάσουν χρήματα διότι το ποσό που δίνει η ασφαλιστική εταιρεία είναι τεκμαρτό και σίγουρα μικρότερο της πραγματικής αξίας.
Ο κλέφτης και ο «επισκευαστής»
Ο «επισκευαστής» λειτουργεί με τεράστιο και «μαύρο» περιθώριο κέρδους. Ούτε ΦΠΑ ούτε φόρος εισοδήματος τους αγγίζουν. Αγοράζουν φτηνά, επισκευάζουν φτηνά και πωλούν «φθηνά» σε αυτούς που ζητούν χαμηλή αξία για να καλύψουν τα τεκμήρια αγοράς! Ο ανυποψίαστος καταναλωτής δεν γνωρίζει ότι αυτός που έχει την δυνατότητα να κόψει χαμηλό τιμολόγιο είναι αυτός που πουλά προβληματικό αυτοκίνητο.
Ο μόνος τρόπος να σταματήσεις τους κλέφτες είναι να μειωθούν οι κλεπταποδόχοι. Οι κλοπές σε πολλές περιπτώσεις είναι κατά παραγγελία. Ο μόνος τρόπος για να περιοριστεί το φαινόμενο είναι επιβληθεί η Οριστική Διαγραφή των κατεστραμμένων οχημάτων ώστε να μειωθεί η ζήτηση για κλεμμένα ανταλλακτικά και οχήματα.
Μοναδική λύση είναι τα αυτοκίνητα που οι ασφαλιστικές εταιρείες χαρακτηρίζουν ως «Ολική Καταστροφή» να διαγράφονται οριστικά στο υπουργείο Μεταφορών ώστε να μην επιστρέφουν στην κυκλοφορία. Είναι ο μόνος τρόπος που εξασφαλίζει ότι τα κουφάρια θα γίνονται ανταλλακτικά για άλλα αυτοκίνητα. Αν ένα αυτοκίνητο μπορεί να επισκευασθεί και να είναι ασφαλές, να γίνεται με επίσημο τρόπο και όχι από επιτήδειους. Επίσης τα αντίστοιχα αυτοκίνητα που προέρχονται από εταιρείες χρονομίσθωσης, να μην μπορούν να πωληθούν ως τρακαρισμένα. Οι επιλογές να είναι: α) οριστική διαγραφή και πώληση για ανταλλακτικά ή β) επισκευή και κατόπιν πώληση ως κατάλληλα για κυκλοφορία.
Να αποκλειστούν δηλαδή τα κυκλώματα της απάτης. Δεν είναι δυνατόν να μην συμφέρει η επισκευή ενός τρακαρισμένου αυτοκινήτου μια μεγάλη εταιρεία που έχει τεράστια ποσοστά εκπτώσεων λόγω του μεγέθους της που σε κάποιες περιπτώσεις διαθέτει δικά της συνεργεία, και να συμφέρει έναν φανοποιό η αγορά του τρακαρισμένου.
Μεγάλο το κέρδος
Το κέρδος προκύπτει είτε επειδή το αυτοκίνητο θα πουληθεί ως ατρακάριστο σε κάποιον ανυποψίαστο, είτε ο επισκευαστής θα χρησιμοποιήσει «φθηνά» ανταλλακτικά ή κλεμμένο όχημα. Η τρέχουσα πρακτική της αγοράς έχει οδηγήσει στο οξύμωρο όπου καλά αυτοκίνητα αποσύρονται από την κυκλοφορία και γίνονται ανταλλακτικά για κατεστραμμένα αυτοκίνητα, αντί τα κατεστραμμένα αυτοκίνητα να τροφοδοτούν με ανταλλακτικά τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν!
Αν λοιπόν το υπουργείο Μεταφορών λάβει πρωτοβουλίες και υιοθετήσει κανόνες τότε είναι πολύ πιθανό να μειωθούν δραματικά οι κλοπές, να μειωθούν οι «μαϊμούδες» που κυκλοφορούν στους δρόμους, να μειωθούν οι θάνατοι και οι τραυματισμοί καθώς τα τρακαρισμένα αυτοκίνητα δεν διαθέτουν αμαξώματα με τις αντοχές ενός ατρακάριστου οχήματος και βέβαια θα μειωθούν οι απάτες σε βάρος ανυποψίαστων πολιτών που αγοράζουν τις «μαϊμούδες» σε κανονικές τιμές.
Τι γίνεται στις ΗΠΑ αλλά και στο Κατάρ
Στο Κατάρ για να γίνει επισκευή έστω και γρατζουνιάς από φανοποιό, ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου πρέπει να προσκομίζει στον φανοποιό βεβαίωση από την αστυνομία ότι η ζημιά του αυτοκινήτου έχει δηλωθεί στις αρχές. Με τον τρόπο αυτό οι Καταριανοί εξασφαλίζουν ότι οποίος έκανε ζημιά και έφυγε χωρίς να τη δηλώσει δεν θα μπορεί να επισκευάσει το όχημα του!
Στις ΗΠΑ τα αυτοκίνητα από «Ολική Καταστροφή» ονομάζονται «Κατρίνες» διότι ο τυφώνας Κατρίνα κατέστρεψε χιλιάδες αυτοκίνητα. Εκεί όμως το κράτος και οι φορείς έχουν καταγράψει αυτά τα οχήματα και ο υποψήφιος αγοραστής αγοράζει τέτοιο όχημα που είναι χαρακτηρισμένο ως «Κατρίνα» μόνο εν γνώσει του, για να γλιτώσει χρήματα.
Τι μπορεί να γίνει
Μια ιδέα που θα μείωνε το κοινωνικό κόστος είναι για τα αυτοκίνητα που αποζημιώνονται ως «Ολική Καταστροφή» από τις ασφαλιστικές εταιρείες να πρέπει να το αναφέρουν στα ΚΤΕΟ, και να αναγράφεται στις παρατηρήσεις των Δελτίων Τεχνικών Ελέγχων. Εναλλακτικά θα μπορούσε «Ολική Καταστροφή» να αναγράφεται στην Άδεια Κυκλοφορίας του αυτοκινήτου και να το ακολουθεί ακόμα και αν αλλάξει αριθμό κυκλοφορίας.
Ακόμα πιο σίγουρη λύση είναι η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου όπου κάθε ιδιοκτήτης αυτοκινήτου που το πουλά ή το μεταβιβάζει σε τρίτο, χωρίς να το επισκευάσει, με τεχνικά προβλήματα από ατύχημα, φωτιά η βανδαλισμό να υποχρεούται να το καταχωρήσει με ευθύνη του σε πλατφόρμα, ώστε ο κάθε αγοραστής να μπορεί να ψάξει για τον αριθμό πλαισίου του αυτοκινήτου που προτίθεται να αγοράσει. Έτσι θα μειωθούν οι απάτες ότι το αυτοκίνητο είναι τάχα ατρακάριστο. Αν κάποιος πωλητής δεν καταχωρήσει την συναλλαγή στο μητρώο να θεωρείται συνένοχος στην απάτη. Πανάκεια στο πρόβλημα θα ήταν η απαγόρευση πώλησης τρακαρισμένου αυτοκινήτου ως έχει.
Ο πωλητής να έχει δύο επιλογές: Να το αποσύρει οριστικά από την κυκλοφορία ή να το επισκευάσει πριν το πουλήσει. Επειδή το κράτος μέχρι τώρα δεν έχει λάβει κανένα τέτοιο μέτρο για την προστασία των πολιτών ωστόσο ένα επιπλέον κίνητρο για την θεσμοθέτηση ειδικής νομοθεσίας για τα αυτοκίνητα που προέρχονται από «Ολική Καταστροφή» είναι η απώλεια εσόδων.
Ειδικότερα σε περιπτώσεις ακριβών αυτοκινήτων, αυτός που αγοράζει τα χαρτιά ενός κατεστραμμένου αυτοκινήτου έχει την εναλλακτική να φέρει από το εξωτερικό ένα ίδιο αφορολόγητο και να το κυκλοφορεί με την άδεια του κατεστραμμένου. Με αυτό τον τρόπο το κράτος χάνει δεκάδες χιλιάδες ευρώ από την μη καταβολή του Τέλους Ταξινόμησης και του ΦΠΑ.
Αυτοί που διακινούν τρακαρισμένα αυτοκίνητα δεν φορολογούνται διότι δεν δηλώνουν το κόστος επισκευής ή το πραγματικό τίμημα της πώλησης. Κρατούν επίσης και τις δαπάνες τους χαμηλά ώστε να συνάδουν με τον τζίρο τους. Οι ζημιές των ασφαλιστικών εταιρειών μειώνουν τους φόρους που πληρώνουν στο κράτος. Οι νόμιμοι πωλητές ανταλλακτικών έχουν αντικατασταθεί με πωλητές μεταχειρισμένων ανταλλακτικών σε ιστοσελίδες που διακινούν άγνωστης προέλευσης μεταχειρισμένα ανταλλακτικά. Οι υπηρεσίες του κράτους ασχολούνται με το να καταγράφουν τα περιστατικά και να διακινούν δικογραφίες που σπάνια καταλήγουν σε απόδοση ευθυνών. Άλλωστε τα οχήματα από «Ολική Καταστροφή» είναι καταγεγραμμένα στα βιβλία των ασφαλιστικών εταιρειών, εταιρειών χρονομίσθωσης και ενοικίασης τα οποία βγαίνουν και σε επίσημες δημοπρασίες!
Το υπουργείο Μεταφορών μπορεί να διαπιστώσει τις μεταβιβάσεις των οχημάτων από «Ολική Καταστροφή» και να δει κατόπιν και πως πέρασαν από ΚΤΕΟ εντελώς κατεστραμμένα οχήματα!
Πάντως όσοι διαπιστώνουν ότι έχουν πέσει θύματα τέτοιων κυκλωμάτων ίσως πρέπει να αναζητήσουν το δίκιο τους μέσω δικαστικής οδού από αυτόν που διέθεσε στο κύκλωμα το κατεστραμμένο αυτοκίνητο, διότι ίσως σε κραυγαλέες περιπτώσεις όπου το αυτοκίνητο είχε καταστραφεί ολοσχερώς, χωρίς δυνατότητα επισκευής, ο πωλητής μπορεί να θεωρηθεί αυτουργός στο έγκλημα της «μαϊμουδοποίησης» του αυτοκινήτου.
Μάλιστα νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι: «Ο πωλητής με πρόθεση προκάλεσε σε άλλον την απόφαση να εκτελέσει την άδικη πράξη που διέπραξε” (Άρθρο 46 Π.Κ.) διαθέτοντας προς πώληση κατεστραμμένο αυτοκίνητο παρότι γνώριζε ότι δεν υπήρχε νόμιμος τρόπος επισκευής.»