Ένα σημαντικό έργο για την ανακύκλωση ελαστικών ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2020 στην ΕΕ με την ονομασία BlackCycle στο οποίο συμμετέχουν 7 βιομηχανικοί εταίροι και 5 Ερευνητικοί & Τεχνολογικοί οργανισμοί (RTOs). Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία με παρουσία σε 5 χώρες, που στοχεύει στη μετάβαση του τομέα των ελαστικών στην κυκλική οικονομία, μέσω της ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογιών παραγωγής νέων ελαστικών από χρησιμοποιημένα, τα οποία έχουν φτάσει στο τέλος της ζωής τους και δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.
Το έργο BlackCycle χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ξεκίνησε επίσημα το Μάιο του 2020. Στο έργο BlackCycle συμμετέχουν 13 φορείς, σε μια μοναδική ευρωπαϊκή σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που θα αναδείξει την τεχνολογική, περιβαλλοντική και οικονομική βιωσιμότητα καινοτόμων τεχνολογιών που υπηρετούν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Στο πλαίσιο του έργου, θα αναπτυχθούν διαδικασίες και τεχνολογίες για την παραγωγή βιώσιμων πρώτων υλών για ελαστικά: συλλογή χρησιμοποιημένων ελαστικών και επιλογή τροφοδοσιών, βελτιστοποίηση της διεργασίας πυρόλυσης των ελαστικών, διύλιση και αναβάθμιση του πυρολυτικού ελαίου για παραγωγή μαύρου άνθρακα και παραγωγή και αξιολόγηση των παραγόμενων ελαστικών. Σε ορίζοντα 5-6 ετών από την ολοκλήρωση του έργου, σχεδόν 1 στα 2 ελαστικά που έχουν φτάσει στο τέλος της ζωής τους στην Ευρώπη, θα έχουν ενσωματωθεί σε αυτόν τον κύκλο βιωσιμότητας, που είναι ο μοναδικός αυτού του μεγέθους στους βιομηχανικούς τομείς που συμπεριλαμβάνουν ανακύκλωση/ανάκτηση χρησιμοποιημένων προϊόντων.
Το BlackCycle χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος Έρευνας και Καινοτομίας “Horizon 2020” (Η2020) και έχει συνολικό προϋπολογισμό περίπου €16 εκ., με την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση να ανέρχεται περίπου στα 12 εκατ. ευρώ (75% του κόστους του έργου, βλ. Εικ. 1). Περίπου το 35% της χρηματοδότησης του έργου διατίθεται σε SMEs, το 15% σε RTO και το 34% αντιστοιχεί στις δαπάνες του προσωπικού. Στην κοινοπραξία συμμετέχουν 5 ευρωπαϊκές χώρες Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Ελλάδα και Ελβετία και περιλαμβάνει 7 βιομηχανικούς εταίρους, 5 RTOs και ένα cluster καινοτομίας. Η Michelin, ως συντονιστής του έργου, σχεδίασε ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης, που περιλαμβάνει μία διευθύνουσα επιτροπή, ένα συμβούλιο συνεργειών του cluster και μια επιτροπή τεχνικής υποστήριξης.
Το γενικό πλαίσιο
Κάθε χρόνο πωλούνται παγκοσμίως 1,6 δισεκατομμύρια καινούρια ελαστικά, τα οποία αντιστοιχούν σε 26 εκατομμύρια τόνους υλικών. Αυτά τα ελαστικά, σχεδόν στο σύνολό τους, δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και δεν αξιοποιούνται επαρκώς για ανάκτηση των πρώτων υλών. Οι σημερινές διαδικασίες επεξεργασίας των χρησιμοποιημένων ελαστικών δεν είναι κυκλικές και δεν συμβάλουν στην ανάκτηση πολλών πρώτων υλών που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν στη βιομηχανία ελαστικών. Επιπλέον, η μη αξιοποίηση των ελαστικών που έχουν φτάσει στο τέλος της ζωής τους στην ΕΕ, οδηγεί στην εξαγωγή των χρησιμοποιημένων, καθώς και των μεταχειρισμένων ελαστικών, σε άλλες χώρες.
Το έργο BlackCycle στοχεύει στη δημιουργία, ανάπτυξη και βελτιστοποίηση μιας ολοκληρωμένης αλυσίδας αξιοποίησης των πρώτων υλών από χρησιμοποιημένα ελαστικά για την παραγωγή δευτερογενών πρώτων υλών (SRM: secondary raw materials), χωρίς να γίνεται σπατάλη των πόρων σε κανένα τμήμα της αλυσίδας και με ιδιαίτερη προσοχή στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι δευτερογενείς πρώτες ύλες (SRM) θα χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων ελαστικών για επιβατικά αυτοκίνητα και φορτηγά, τα οποία θα πωλούνται σε ευρωπαϊκές και παγκόσμιες αγορές.
Η τεχνολογία ανακύκλωσης ελαστικών που θα αναπτυχθεί στα πλαίσια του έργου BlackCycle, θα έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή ελαστικών με χαμηλότερο ανθρακικό αποτύπωμα, εκπέμποντας λιγότερο CO2 κατά 0,93 kg CO2 / kg ελαστικού και μικρότερη χρήση ορυκτών πόρων, χρησιμοποιώντας 0,89 kg ορυκτών / kg χρησιμοποιημένου ελαστικού.
Προσφέροντας μια οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη εναλλακτική λύση, το BlackCycle θα μειώσει την εξαγωγή ελαστικών που έχουν φτάσει στο τέλος της ζωής τους. Με τη μετεγκατάσταση της διαχείρισης και επεξεργασίας των χρησιμοποιημένων ελαστικών εντός της ΕΕ, το BlackCycle αναμένεται να δημιουργήσει βιώσιμες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη.
