Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για πρώτη φορά εισάγει σε νομοσχέδιο τους όρους και τις προϋποθέσεις για την λειτουργία των αυτόνομων συστημάτων οδήγησης στην Ελλάδα ευελπιστώντας η χώρα μας να καταστεί ερευνητικό κέντρο δοκιμών για τις αυτοκινητοβιομηχανίες.
Ειδικότερα το άρθρο 42 αναγράφει χαρακτηριστικά ότι: «Τροποποίηση του άρθρου 13 του ν. ν. 2696/1999 (Α’ 57) Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας –Ρυθμίσεις θεμάτων κυκλοφορίας αυτοματοποιημένων οχημάτων.
Στην παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 2696/1999 (Α’ 57) προστίθενται νέες περ. α’ και β’ και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 13
Οδηγοί
1.Κάθε κινούμενο όχημα ή συνδυασμός οχημάτων επιβάλλεται να έχει οδηγό.
α.αα) Κατ΄ εξαίρεση της παρ. 1 επιτρέπεται να κυκλοφορεί επί της οδού χωρίς την παρουσία οδηγού επ’ αυτού, Λεωφορείο Αστικού Τύπου στο πλαίσιο πιλοτικής εφαρμογής ή δοκιμαστικής λειτουργίας για ερευνητικούς ή άλλους σκοπούς. Η κυκλοφορία του επιτρέπεται, μετά από απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου μετά από τη σύμφωνη γνώμη των κατά τόπους αρμοδίων υπηρεσιών Τροχαίας ή των Αστυνομικών Υπηρεσιών που ασκούν καθήκοντα Τροχαίας, για καθορισμένη χρονική περίοδο και συγκεκριμένη αστική ή περιαστική διαδρομή, που καθορίζεται μετά από κυκλοφοριακή μελέτη, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 2696/1999 (Α’ 57) και το άρθρο 83 του ν.3463/2006 (Α’ 114), εφόσον η κυκλοφορία του οχήματος πραγματοποιείται στο πλαίσιο εκτέλεσης Δημοτικής Συγκοινωνίας. Ειδικώς για την εκτέλεση της Δημοτικής Συγκοινωνίας, επιτρέπεται, για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, η χρήση οχημάτων ιδιοκτησίας του φορέα υλοποίησης του ερευνητικού προγράμματος ή του προμηθευτή/ κατασκευαστή, στην περίπτωση που το υπόψη πρόγραμμα αποτελεί δράση στο πλαίσιο προεμπορικών δημόσιων συμβάσεων.
αβ) Το Λεωφορείο Αστικού Τύπου χωρίς οδηγό επιβάλλεται να διαθέτει κατάλληλους μηχανισμούς και αυτόματα συστήματα, τα οποία εξασφαλίζουν συμπεριφορά κίνησης, πέδησης και ακινητοποίησης, αντίστοιχη με λεωφορείο, το οποίο χειρίζεται οδηγός.
αγ) Για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης κίνησης του Λεωφορείου Αστικού Τύπου χωρίς οδηγό, την ασφάλεια των επιβατών και των λοιπών χρηστών της οδού, επιβάλλεται η παρακολούθηση του Λεωφορείου και της οδού στην οποία κινείται, καθ’ όλη τη διάρκεια κίνησής του, από Κέντρο Ελέγχου μέσω ηλεκτρονικών συσκευών λήψης και καταγραφής εικόνας (κάμερες) και ήχου. Οι παραπάνω συσκευές τοποθετούνται επί της εξωτερικής πλευράς του οχήματος και σε προκαθορισμένα σημεία της διαδρομής, προκειμένου να υπάρχει πλήρης έλεγχος της κίνησης του Λεωφορείου, της λοιπής κυκλοφορίας της οδού και του οδικού περιβάλλοντος, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα από το Κέντρο Ελέγχου, ακινητοποίησής του ή πραγματοποίησης ελιγμών για την αποφυγή εμποδίων, σε περίπτωση που το επιβάλλουν οι συνθήκες κυκλοφορίας ή λόγοι έκτακτης ανάγκης.
Για λόγους ασφάλειας των επιβατών και για λόγους Δημόσιας Ασφάλειας είναι δυνατή η παρακολούθηση του εσωτερικού του Λεωφορείου χωρίς Οδηγό, καθ’ όλη τη διάρκεια κίνησής του, από Κέντρο Ελέγχου μέσω ηλεκτρονικών συσκευών λήψης και καταγραφής εικόνας (κάμερες) και ήχου. Οι παραπάνω συσκευές τοποθετούνται στο εσωτερικό του οχήματος, κατόπιν διαβούλευσης με την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.
αδ) Ο υπεύθυνος για την παρακολούθηση της κίνησης του Λεωφορείου που βρίσκεται στο Κέντρο Ελέγχου οφείλει να είναι κάτοχος αντίστοιχης ισχύουσας κατηγορίας άδειας οδήγησης και Πιστοποιητικού Επαγγελματικής Ικανότητας οδηγού οχημάτων μεταφοράς επιβατών και είναι υπεύθυνος για την κυκλοφορία του οχήματος χωρίς οδηγό. Ευθύνεται κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου ως οδηγός του οχήματος, για την ακινητοποίηση αυτού ή την πραγματοποίηση ελιγμών για την αποφυγή εμποδίων, σε περίπτωση που το επιβάλλουν οι συνθήκες κυκλοφορίας ή λόγοι έκτακτης ανάγκης.
Ο υπεύθυνος για την παρακολούθηση της κίνησης του Λεωφορείου στο Κέντρο Ελέγχου μπορεί να παρακολουθεί ταυτόχρονα την κίνηση έως τεσσάρων (-4-) Λεωφορείων, εκτός αν ιδιαίτεροι λόγοι ασφαλείας (αυξημένη ταχύτητα, υψηλός κυκλοφοριακός φόρτος) επιβάλλουν τον περιορισμό του αριθμού αυτού.
αε) Το Λεωφορείο Αστικού Τύπου χωρίς οδηγό κυκλοφορεί επί της προκαθορισμένης διαδρομής που προβλέπεται στην ως άνω κυκλοφοριακή μελέτη και η θέση του επί της οδού καθορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 16 του παρόντος νόμου. Το Λεωφορείο Αστικού Τύπου χωρίς οδηγό συμμορφώνεται πλήρως με τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δίνονται μέσω οδικής σήμανσης και σηματοδότησης καθώς και στα σήματα των τροχονόμων.
αστ) Η κυκλοφορία του Λεωφορείου χωρίς οδηγό στο πλαίσιο πιλοτικής εφαρμογής ή δοκιμαστικής λειτουργίας για τους σκοπούς της περίπτωσης i) της παρούσας, διεξάγεται σε διαδοχικά στάδια, κατόπιν αξιολόγησης των αποτελεσμάτων κάθε σταδίου, τα οποία καθορίζουν τη φύση και τις προϋποθέσεις υλοποίησης του επόμενου, καθώς και την ανάγκη λήψης τυχόν πρόσθετων μέτρων ή παρεμβάσεων, ώστε να διασφαλίζεται πάντα η ασφαλής κυκλοφορία του οχήματος.
αζ) Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες θέσης σε κυκλοφορία του Λεωφορείου Αστικού Τύπου χωρίς οδηγό, ειδικότερα τεχνικά θέματα για την ασφαλή κυκλοφορία του επί της καθορισμένης διαδρομής καθώς και ο τρόπος υλοποίησης της κυκλοφορίας του Λεωφορείου ανά στάδια.»
β. Κατ΄ εξαίρεση της παρ. 1 , επιτρέπεται η θέση σε κυκλοφορία επί της οδού οχήματος κατηγορίας Μ1 ή Ν1 χωρίς την παρουσία οδηγού επ΄ αυτού, στο πλαίσιο πιλοτικής εφαρμογής μόνο για ερευνητικούς σκοπούς, κατόπιν υποβολής από τον ενδιαφερόμενο φορέα σχετικού τεκμηριωμένου αιτήματος.
Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται τα δικαιολογητικά που πρέπει να συνοδεύουν το σχετικό αίτημα, καθώς και οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες θέσης σε κυκλοφορία του οχήματος, καθώς και κάθε τεχνικό θέμα για την ασφαλή κυκλοφορία του οχήματος επί καθορισμένης διαδρομής.
Για την έγκριση θέσης σε κυκλοφορία οχήματος, δυνάμει των διατάξεων της παρούσας περίπτωσης, ισχύουν κατ΄ αντιστοιχία, οι όροι και προϋποθέσεις των στοιχείων αα) έως αζ) της περ. α’.
2.Ο οδηγός επιβάλλεται να έχει την, κατά τις σχετικές διατάξεις, προβλεπόμενη άδεια οδήγησης και την αναγκαία σωματική και διανοητική ικανότητα και να βρίσκεται σε κατάλληλη κατάσταση για να οδηγεί, οφείλει δε κατά το χρόνο της οδήγησης να είναι σε θέση να ελέγχει το όχημα του ή τα ζώα του. Ο οδηγός κάθε οχήματος υποχρεούται να έχει πλήρη ελευθερία των κινήσεών του, για να ενεργεί ελεύθερα τους αναγκαίους χειρισμούς. Ιδιαίτερα, απαγορεύεται να χρησιμοποιεί εν κινήσει ακουστικά που έχουν συνδεθεί με φορητά ραδιόφωνα, μαγνητόφωνα και άλλες παρεμφερείς ηχητικές συσκευές, καθώς και τηλεόραση. Η εν κινήσει χρήση κινητού τηλεφώνου επιτρέπεται μόνο όταν αυτό είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση ή όταν χρησιμοποιείται με ακουστικό ασύρματης επικοινωνίας.
3.Ο οδηγός μηχανοκίνητου οχήματος και μοτοποδηλάτου έχει, κατά τις σχετικές διατάξεις, αναγκαίες γνώσεις και επιδεξιότητα για να οδηγεί.
Τις αυτές αναγκαίες γνώσεις πρέπει να έχει και ο εκπαιδευόμενος οδηγός, όταν οδηγεί.
4.Ο οδηγός αυτοκινήτου οχήματος που μεταφέρει επικίνδυνες ύλες πάνω από ορισμένες ποσότητες επιβάλλεται να έχει υποστεί την, κατά τις σχετικές διατάξεις, αναγκαία επαγγελματική κατάρτιση, για να ενεργεί και να οδηγεί το όχημα, ώστε να μην κινδυνεύουν οι άνθρωποι, το περιβάλλον, τα ζώα και η προσωπική του ασφάλεια.
5.Οι Οδηγοί λεωφορείων, επιβατηγών δημόσιας χρήσης και φορτηγών αυτοκινήτων απαγορεύεται να οδηγούν πέραν των χρονικών ορίων τα οποία καθορίζονται από τις κείμενες διατάξεις. Οι κάτοχοι των επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, μετά ή άνευ μετρητού, καθώς και οι κάτοχοι των μέσων μαζικής μεταφοράς και των τουριστικών οχημάτων, οφείλουν να φροντίζουν για την ύπαρξη μέτρων παθητικής ασφάλειας των επιβατών. Οι Οδηγοί οφείλουν να οδηγούν με σύνεση, ώστε να είναι απόλυτα ασφαλής η μεταφορά των επιβατών.
6.Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 1 έως και 3 του άρθρου αυτού τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο εκατό (100,00) ευρώ και επιτόπου αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για τριάντα (30) ημέρες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 5 τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο διακοσίων (200,00) ευρώ, πλην των οδηγών φορτηγών οχημάτων, οι οποίοι τιμωρούνται σύμφωνα με τις Ειδικές διατάξεις του ν. 3446/2006 (Φ.Ε.Κ. 49 Α`). Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 5 τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο επτακοσίων (700,00) ευρώ και αυτός που παραβαίνει τη διάταξη του τρίτου εδαφίου με διοικητικό πρόστιμο ογδόντα (80,00) ευρώ.
7.Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, ορίζεται σύστημα επιβολής διοικητικών ποινών (τρόπος επιβολής ποινής, ύψος ποινών, όργανα επιβολής ποινών, περιγραφή ποινών) στους παραβαίνοντες τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου αυτού.
8.Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, οι περιφερειάρχες, κατά περίπτωση, ή οι από αυτούς εξουσιοδοτούμενες αρχές μπορούν να επιβάλλουν την επανεξέταση κατόχου άδειας ικανότητας οδηγού, ανακύψουν αμφιβολίες για την ικανότητά του προς οδήγηση ή την ιατρική επανεξέτασή του, αν ανακύψουν αμφιβολίες για τη σωματική ή πνευματική του κατάσταση.
Στις περιπτώσεις αυτές η άδεια ικανότητας οδήγησης του παραπεμπόμενου για επανεξέταση οδηγού αφαιρείται μετά την έκδοση της απόφασης για επανεξέταση και αποδίδεται μόνο αν αυτός κριθεί ικανός. Τα του τρόπο και της διαδικασίας επανεξέτασης των οδηγών, ως και κάθε άλλη λεπτομέρεια αναγκαία για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής, καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, προκειμένου δε για τα μοτοποδήλατα του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη.»
