Παράταση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας του Block Exemption έως τα τέλη Μαΐου του 2028 αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξαιτίας των αλλαγών που προκύπτουν από την ψηφιοποίηση των οχημάτων, τον εξηλεκτρισμό και τα νέα πρότυπα κινητικότητας ώστε να διευκολύνει τις επιχειρήσεις του κλάδου.
Ειδικότερα η Κομισιόν παρέτεινε τον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας (Motor Vehicle Block Exemption Regulation «MVBER») κατά πέντε έτη, ενώ παράλληλα επικαιροποίησε επίσης τις συμπληρωματικές κατευθυντήριες γραμμές για τον εν λόγω τομέα. Οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας να αξιολογούν τη συμβατότητα των κάθετων συμφωνιών τους με τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ, παράλληλα δε θα διασφαλίζουν ότι οι φορείς της δευτερογενούς αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των συνεργείων αυτοκινήτων, εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα για την επισκευή και τη συντήρηση δεδομένα που παράγονται από τα οχήματα.
Κυριότερες τροποποιήσεις
Ο MVBER επρόκειτο να λήξει την 31η Μαΐου 2023. Ο κανονισμός που εκδόθηκε πρόσφατα τον παρατείνει έως την 31η Μαΐου 2028. Αυτή η παράταση θα επιτρέψει στην Επιτροπή να αντιδρά εγκαίρως σε πιθανές αλλαγές της αγοράς, π.χ. αλλαγές που προκύπτουν από την ψηφιοποίηση των οχημάτων, τον εξηλεκτρισμό και τα νέα πρότυπα κινητικότητας.
Οι επικαιροποιημένες συμπληρωματικές κατευθυντήριες γραμμές:
-Διευκρινίζουν ότι τα δεδομένα που παράγονται από αισθητήρες οχημάτων μπορεί να αποτελούν βασική πηγή στοιχείων για την παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης. Ως εκ τούτου, η τήρηση του άρθρου 101 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ») απαιτεί την πρόσβαση των εξουσιοδοτημένων και των ανεξάρτητων επισκευαστών στα εν λόγω δεδομένα επί ίσοις όροις. Οι υφιστάμενες αρχές για την παροχή των τεχνικών πληροφοριών, των εργαλείων και της κατάρτισης που απαιτούνται για την παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης διευρύνθηκαν ώστε να καλύψουν ρητά τα δεδομένα που παράγονται από τα οχήματα.
-Διευκρινίζουν ότι οι προμηθευτές οχημάτων πρέπει να εφαρμόζουν την αρχή της αναλογικότητας όταν εξετάζουν αν θα αρνηθούν την πρόσβαση σε εισροές, π.χ. σε δεδομένα που παράγονται από οχήματα, βάσει πιθανών ανησυχιών για την κυβερνοασφάλεια.
-Προειδοποιούν ότι το άρθρο 102 της ΣΛΕΕ μπορεί να εφαρμόζεται όταν ένας προμηθευτής αρνείται μονομερώς την πρόσβαση ανεξάρτητων φορέων σε βασική εισροή, π.χ. σε δεδομένα που παράγονται από οχήματα.
Ιστορικό της διαδικασίας επανεξέτασης
Στις 28 Μαΐου 2021, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση αξιολόγησης και έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της, όπου παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης ολόκληρου του καθεστώτος που εφαρμόζεται στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας (MVBER, συμπληρωματικές κατευθυντήριες γραμμές, καθώς και κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία των κάθετων συμφωνιών και κατευθυντήριες γραμμές για τους κάθετους περιορισμούς, στον βαθμό που εφαρμόζονται στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας).
Η αξιολόγηση έδειξε ότι το καθεστώς υπήρξε χρήσιμο και εξακολουθούσε να είναι σημαντικό για τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ειδικότερα, έδειξε ότι, συνολικά, το ανταγωνιστικό περιβάλλον στις αγορές μηχανοκίνητων οχημάτων δεν είχε αλλάξει σημαντικά από την τελευταία αξιολόγηση των αγορών αυτών από την Επιτροπή το 2010, αλλά ότι ο τομέας βρισκόταν πλέον υπό έντονη πίεση προσαρμογής στον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ωστόσο από την αξιολόγηση προέκυπτε η ανάγκη μιας επικαιροποίησης, ώστε να αποτυπώνεται η αυξημένη σημασία που έχει η πρόσβαση σε δεδομένα που παράγονται από τα οχήματα.
Τον Ιούλιο του 2022, η Επιτροπή δρομολόγησε διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και πρόσκληση υποβολής στοιχείων σχετικά με το σχέδιο κανονισμού για την παράταση του MVBER και το σχέδιο ανακοίνωσης για την τροποποίηση των συμπληρωματικών κατευθυντήριων γραμμών. Τον Νοέμβριο του 2022, δημοσίευσε σύνοψη των εισηγήσεων που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια των εν λόγω διαβουλεύσεων. Σήμερα δημοσιεύτηκε επίσης συνοπτική έκθεση, η οποία περιλαμβάνει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις δραστηριότητες διαβούλευσης.
Ιστορικό του Block Exemption
Οι κάθετες συμφωνίες είναι συμφωνίες μεταξύ δύο ή περισσότερων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικά επίπεδα της αλυσίδας παραγωγής ή διανομής και αφορούν τους όρους υπό τους οποίους τα μέρη μπορούν να αγοράζουν, να πωλούν ή να μεταπωλούν ορισμένα αγαθά ή υπηρεσίες.
Το άρθρο 101 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ απαγορεύει τις συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων που περιορίζουν τον ανταγωνισμό. Ωστόσο, δυνάμει του άρθρου 101 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ οι εν λόγω συμφωνίες μπορούν να κηρύσσονται συμβατές με την εσωτερική αγορά, εφόσον συμβάλλουν στη βελτίωση της παραγωγής ή της διανομής των προϊόντων ή στην προώθηση της τεχνικής ή οικονομικής προόδου, εξασφαλίζοντας συγχρόνως στους καταναλωτές εύλογο μερίδιο του οφέλους που προκύπτει, δίχως να εξαλείφεται ο ανταγωνισμός.
Ο MVBER αναφέρει ότι το γενικό καθεστώς της Επιτροπής για τους κάθετους περιορισμούς (δηλαδή ο κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία των κάθετων συμφωνιών ή VBER) εφαρμόζεται σε συμφωνίες για τη διανομή καινούργιων οχημάτων. Ο VBER εξαιρεί τις κάθετες συμφωνίες που πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις από την απαγόρευση του άρθρου 101 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, δημιουργώντας έτσι περιοχή ασφαλείας για τις εν λόγω συμφωνίες. Οι κατευθυντήριες γραμμές για τους κάθετους περιορισμούς παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο ερμηνείας και εφαρμογής του VBER και τον τρόπο αξιολόγησης των κάθετων συμφωνιών που δεν εμπίπτουν στην περιοχή ασφαλείας του VBER.
Όσον αφορά συμφωνίες που αφορούν την πώληση ή τη μεταπώληση ανταλλακτικών αυτοκινήτων οχημάτων ή την παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης αυτοκινήτων οχημάτων, ο κανονισμός MVBER προβλέπει ότι το άρθρο 101 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ δεν εφαρμόζεται σε αυτές, εφόσον οι συμφωνίες αυτές πληρούν τις προϋποθέσεις για απαλλαγή βάσει του γενικού καθεστώτος και δεν περιέχουν καμία από τις ρήτρες που απαριθμούνται στον MVBER και αίρουν το ευεργέτημα της απαλλαγής.
