Πως άνεργος ιδιοκτήτης μικρού ΙΧ ακύρωσε πρόστιμο της εφορίας για τεκμήρια;

    Άνεργος ιδιοκτήτης αυτοκινήτου και κατοικίας κατάφερε να αμφισβητήσει τα τεκμήρια διαβίωσης και να ακυρώσει το υπέρογκο πρόστιμο που του είχε επιβάλλει η Εφορία.

    Πιο συγκεκριμένα την παραπάνω απόφαση (υπ’ αριθμόν 100/2024) εξέδωσε το Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης για αμφισβήτηση τεκμηρίων διαβίωσης φορολογουμένου προς την Εφορία δικαιώνοντας άνεργο φορολογούμενο που είχε μηδενικό πραγματικό εισόδημα για το φορολογικό έτος 2019 ο οποίος προσέφυγε εναντίον της απόφασης της ΑΑΔΕ για την υπεροφορλόγησή του βάσει τεκμηρίων διαβίωσης.

    Στην απόφαση, που δημοσίευσε ο Ελεύθερος Τύπος, ο φορολογούμενος είχε κληθεί να πληρώσει φόρο εισοδήματος της τάξεως των 3.304,40 ευρώ με το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης που υπέβαλε στις 30 Αυγούστου του 2020. Το ποσό αυτό  είχε προκύψει βάσει τεκμαρτού εισοδήματος ύψους 22.688 ευρώ που του  είχε προσδιορίσει η ΑΑΔΕ, αφού είχε λάβει υπόψη το τεκμήριο διαβίωσης 2.300 ευρώ για το Ι.Χ. αυτοκίνητό του, που είχε κινητήρα 1.341 κυβικών εκατοστών και έτος πρώτης κυκλοφορίας το 2004, το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ καθώς και το τεκμήριο διαβίωσης 17.388 ευρώ για την ιδιόκτητη κύρια κατοικία του, εμβαδού 199 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη..

    Κατά του εκκαθαριστικού, ο φορολογούμενος άσκησε στις 10-3-2021 ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της ΔΕΔ της ΑΑΔΕ, με την οποία ισχυρίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι τα τελευταία χρόνια είναι μακροχρόνια άνεργος και στερείται παντελώς εισοδημάτων.

    Η ενδικοφανής προσφυγή αυτή απορρίφθηκε ως αναπόδεικτη με απόφαση του προϊσταμένου της ΔΕΔ, η οποία εκδόθηκε στις 30-7-2021.

    Κατόπιν ο φορολογούμενος προσέφυγε στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, όπου αμφισβήτησε το ετήσιο συνολικό ποσό του τεκμαρτού εισοδήματος, που προσδιορίστηκε σε βάρος του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ, υποστηρίζοντας ότι τα πραγματικά εισοδήματά του έχουν μειωθεί δραματικά, λόγω της γενικότερης οικονομικής κατάστασης αλλά και της μακροχρόνιας ανεργίας του.

    Σύμφωνα δε με τους ισχυρισμούς του, τα τρέχοντα έξοδά του καλύπτονταν από τις ελάχιστες αποταμιεύσεις του, από οικονομική συνδρομή των συγγενών του και από τραπεζικά καταναλωτικά δάνεια που λάμβανε για την αντιμετώπισή τους. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του προσκόμισε, μεταξύ άλλων, την από 25-7-2020 βεβαίωση του Οργανισμού Απασχόλησης εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), σύμφωνα με την οποία ήταν εγγεγραμμένος στο Μητρώο Ανέργων του εν λόγω Οργανισμού από 1ης.1.2019 έως 31.12.2019, και την από 10-7-2021 βεβαίωση του ίδιου Οργανισμού, σύμφωνα με την οποία ήταν εγγεγραμμένος στο ως άνω Μητρώο Ανέργων από 15.5.2014 έως 30.6.2020 (σύνολο συνεχούς αναγνωριζόμενου διαστήματος ανεργίας 73 μήνες).

    Το δικαστήριο, το οποίο εκδίκασε την υπόθεση στις 23-10-2023, δικαίωσε τον φορολογούμενο διατάσσοντας την ακύρωση του εκκαθαριστικού, βασιζόμενο αφενός στις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του ΚΦΕ περί αμφισβήτησης των τεκμηρίων διαβίωσης από φορολογούμενο που είναι άνεργος και αφετέρου στα αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισε ο φορολογούμενος.

    Τι αναφέρει η απόφαση του Δικαστηρίου

    «Για να είναι συνταγματικώς ανεκτό το θεσπισθέν από τον νόμο τεκμήριο διαβίωσης λόγω ακινήτου και επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης και για να μην αντιβαίνει στο άρθρο 4 (παρ. 5) του Συντάγματος, θα πρέπει να θεωρείται ως μαχητό και όχι αμάχητο κατά την κρίση των αρμόδιων δικαστηρίων επί κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, υπό την έννοια ότι ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί σε κάθε περίπτωση, και όχι μόνο στις περιοριστικώς αναφερόμενες περιπτώσεις, κατ’ άρθρο 31 παρ. 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), να αμφισβητήσει το προβλεπόμενο στον νόμο αντίστοιχο ποσό ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης και να προβάλει και αποδείξει, με την υποβολή πρόσφορων αποδεικτικών στοιχείων ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ότι για την κρινόμενη φορολογική περίοδο δεν κατέβαλε δαπάνη ή ότι κατέβαλε ποσό δαπάνης μικρότερο από το τεκμαρτώς προσδιοριζόμενο κατά νόμο για το ακίνητο που ιδιοκατοικεί ή το αυτοκίνητο που κατέχει.»

    Επίσης η απόφαση αυτή αναφέρει πως μπορεί να γίνει αμφισβήτηση των τεκμηρίων διαβίωσης αλλά και να καταπέσουν αυτά ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης όχι μόνο για τους λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στις σχετικές διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ανεργία, φυλάκιση, βαριά νόσηση κ.λπ.), αλλά και για οποιονδήποτε άλλον λόγο, φθάνει οι ισχυρισμοί του φορολογουμένου ότι το πραγματικό του εισόδημα είναι μηδενικό ή πενιχρό να αποδεικνύονται με συγκεκριμένα στοιχεία που οφείλει να υποβάλει ενώπιον του δικαστηρίου.