Με κεντρικό θέμα: «Είναι η Αττική βιώσιμη περιφέρεια;» ξεκίνησε τις εργασίες του το 5th Aufo Forum φέρνοντας στο προσκήνιο τις δράσεις που απαιτούνται, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα, ώστε να γίνει η Αττική μια βιώσιμη Ευρωπαϊκή περιφέρεια.
Το αναπτυξιακό μοντέλο που ακολουθήθηκε στην Αθήνα και την ευρύτερη περιφέρεια της μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποδείχτηκε τελείως λάθος. Τεράστιο πρόβλημα για την πρωτεύουσα αποτελεί μεταξύ άλλων το κυκλοφοριακό. Η χάραξη των δρόμων της πόλης με διαμπερή κυκλοφορία στο κέντρο του αστικού ιστού, προκαλεί τρομερά μποτιλιαρίσματα. Η παράνομη στάθμευση στους δρόμους δυσχεραίνει την κυκλοφορία των αστικών λεωφορείων, των οχημάτων τροφοδοσίας, αλλά και των Ι.Χ. Την ίδια στιγμή κοντά στα δυο εκατομμύρια οχήματα δεν περνούν ΚΤΕΟ, δεν ασφαλίζονται, δεν πληρώνουν τέλη κυκλοφορίας.
Για να αντιστραφεί η σημερινή τάση, να αρθούν τα αδιέξοδα και να καταστούν η Αθήνα και η Αττική πραγματικά βιώσιμες, χρειάζεται ολιστική πολιτική και γενναίες δράσεις με πολιτικές αποκέντρωσης, προώθηση ηλεκτροκίνησης και μικροκινητικότητας και δημιουργία ζωνών χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών ρύπων. Πάνω απ’ όλα όμως απαιτείται αλλαγή συνηθειών, νοοτροπίας και κουλτούρας που επιτυγχάνεται μέσα την παιδεία.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής κατά τη διάρκεια του συνεδρίου τόνισε ότι: «Είναι η Αθήνα, η Αττική, βιώσιμη με το κυκλοφοριακό να δυσκολεύει την καθημερινότητά μας; Κι αν σήμερα η κατάσταση παραμένει διαχειρίσιμη τι θα συμβεί σε λίγα χρόνια αν δεν παρέμβουμε δραστικά, εγκαίρως;
Αυτά είναι ερωτήματα που πραγματικά απασχολούν κάθε πολίτη που ζει και εργάζεται στην πρωτεύουσα και στα προάστιά της. Γι’ αυτό το λόγο, να είστε βέβαιοι ότι σήμερα δεν βρίσκομαι εδώ για να σας πω γενικολογίες. Ούτε θεωρητικές λύσεις, που δεν είναι όμως εφαρμόσιμες. Αντιθέτως. Σε αυτή την τοποθέτηση, στόχος είναι να δούμε κατάματα την πραγματικότητα.
Πού οφείλεται το πρόβλημα και κυρίως τι κάνουμε σήμερα και τι περισσότερο μπορούμε να κάνουμε στο άμεσο μέλλον, για να το αντιμετωπίσουμε. Η κίνηση στους δρόμους, εδώ και χρόνια, μας πιέζει πολύ στο Λεκανοπέδιο.
Επιγραμματικά, θα σταθώ σε τρία σημεία:
Πρώτον, ότι το κυκλοφοριακό πρόβλημα παρατηρείται σε όλες τις μεγαλουπόλεις του κόσμου. Κι αυτό δεν αποτελεί υπεκφυγή ή δικαιολογία.
Είναι ένα πραγματικό δεδομένο, το οποίο οφείλουμε να γνωρίζουμε για να καταλάβουμε ότι η ολοκληρωμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση ενός τέτοιου σύγχρονου φαινομένου ξεπερνά κατά πολύ τις αρμοδιότητες ενός Υπουργείου, ή θα έλεγα και μίας κυβέρνησης.
Το δεύτερο σημείο στο οποίο θέλω να σταθώ είναι η παντελής απουσία κατά τα προηγούμενα χρόνια κεντρικού σχεδιασμού που να βασίζεται στις σύγχρονες ανάγκες της πρωτεύουσας.
Και το τρίτο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό είναι η απόλυτη πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων για όλα τα κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν ιδιαίτερα το κυκλοφοριακό και όχι μόνο.
Να σας αναφέρω ενδεικτικά τα εξής:
-Το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας, ανήκει στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής.
-Οι Κεντρικές Οδικές Αρτηρίες, όπως για παράδειγμα ο Κηφισός, ανήκει επίσης στην Περιφέρεια Αττικής.
– Τα τοπικά οδικά δίκτυα, οι μικρότεροι δηλαδή δρόμοι, στους Δήμους.
-Το πολεοδομικό και χωροταξικό ζήτημα της Αθήνας, ανήκει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
-Η διαχείριση και ο προγραμματισμός των φαναριών, στην Περιφέρεια.
-Ο έλεγχος της παράνομης στάθμευσης, στους Δήμους και στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
-Οι κανόνες για την φορτοεκφόρτωση και την τροφοδοσία των καταστημάτων, στην Περιφέρεια.
-Ο έλεγχος για την παράνομη κυκλοφορία οχημάτων στους λεωφορειόδρομος, στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
-Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μεγάλων έργων, στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Προσέξτε. Δεν λέω ότι φταίει κανείς από αυτούς τους φορείς. Ο καθένας κάνει τη δουλειά του. Και σε πολλές περιπτώσεις την κάνει και καλά. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι στο ότι μέσα στα χρόνια έχει δημιουργηθεί ένα δαιδαλώδες, βαρύ και πολύπλοκο σύστημα. Πολυδιασπασμένο και γραφειοκρατικό.
Και το κυριότερο, ένα σύστημα που δεν μπορεί να ακολουθήσει με τις ίδιες ταχύτητες τις κοινωνικές και δομικές αλλαγές που δημιουργούνται σε έναν νομό «σε μόνιμη κίνηση» όπως είναι η Αττική.
Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, αφού μελετήσαμε τα δεδομένα, εκπονήσαμε και βάλαμε μπρος ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού.
Ένα σχέδιο συνεκτικό, που να απαντάει στα προβλήματα του σήμερα, αλλά να αντιμετωπίζει και τις ανάγκες του αύριο. Που να θέτει τη βιώσιμη ανάπτυξη στο επίκεντρο. Και να έχει στον πυρήνα της φιλοσοφίας του την ποιότητα ζωής του πολίτη, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
Να βάζει τα θεμέλια για μια Αττική πιο εύκολη, πιο προσβάσιμη, πιο ανθρώπινη. Μια σύγχρονη δηλαδή Ευρωπαϊκή Μητρόπολη, όπως θα έπρεπε να είναι.
Αυτό το σχέδιό μας για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού, αναπτύσσεται σε 4+4 κινήσεις.
Τέσσερις που έχουμε ήδη κάνει, για άμεσα αποτελέσματα και τέσσερις τις οποίες δουλεύουμε για το μέλλον, για να προλάβουμε τα χειρότερα και να λύσουμε το πρόβλημα σε βάθος χρόνου. Γιατί το προλαμβάνειν κρείττον εστί του θεραπεύειν. Τι κάναμε λοιπόν;
Πρώτον, «Καθαρός Δακτύλιος».
Το αποφασίσαμε όταν αυξήθηκε ξανά η κίνηση που είχε μειωθεί με την πανδημία. Ένα μέτρο δραστικό που απέδωσε άμεσα αποτελέσματα. Μειώσαμε τα οχήματα στο κέντρο της πόλης και κλείσαμε τα παραθυράκια για υπερβολικές και καταχρηστικές εξαιρέσεις. Κι έτσι έχει ήδη δοθεί μια κυκλοφοριακή ανάσα στο κέντρο, αλλά έχει μειωθεί σημαντικά και η περιβαλλοντική επιβάρυνση. Είχαν όμως προηγηθεί άλλες τρεις σημαντικές κινήσεις.
Δεύτερον, λοιπόν, περισσότερα λεωφορεία. Η Αθήνα -όπως και η Θεσσαλονίκη- είναι από τις ελάχιστες πόλεις στον κόσμο που ενίσχυσε τους στόλους των αστικών συγκοινωνιών της εν μέσω πανδημίας. Και για να μιλήσουμε με αριθμούς, παραλάβαμε περίπου 850 λεωφορεία στο δρόμο και σήμερα έχουμε πάνω από 1300.
Τρίτον, ενίσχυση και των μέσων σταθερής τροχιάς. Δουλέψαμε με ταχύτητα και παραδώσαμε 3 νέους σταθμούς μετρό στην επέκταση προς Πειραιά. Στις Γραμμές 2 και 3 του Μετρό, έχουμε 38 συρμούς από 32 που παραλάβαμε το 2019. Είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση 70 οχημάτων της Γραμμής 1 -του ηλεκτρικού δηλαδή που θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση των χρονοαποστάσεων και αύξηση των δρομολογίων.
Και βέβαια, ενισχύουμε σταθερά το Τραμ το οποίο επαναφέραμε στο Σύνταγμα και έπειτα από χρόνια ολόκληρα παλινωδιών και καθυστερήσεων παραδώσαμε 12 νέες στάσεις στο κέντρο του Πειραιά, ενώ έχουμε δρομολογήσει 25 επιπλέον, νέους, υπερσύγχρονους συρμούς στο δίκτυο.
Και τέταρτον, δημιουργήσαμε ένα σύγχρονο πλαίσιο για τη μικροκινητικότητα και την αστική κινητικότητα.
Με το νομοσχέδιο του Υπουργείου μας για τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, πρακτικά ανοίξαμε τον δρόμο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε να προχωρήσει χωρίς εμπόδια και γραφειοκρατία στη διαμόρφωση ενός πιο βιώσιμου και πιο πράσινου αστικού περιβάλλοντος.
Είναι αυτά αρκετά για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού;
Σίγουρα όχι και για αυτό το λόγο έχουμε έτοιμες άλλες 4 κινήσεις που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα σε βάθος χρόνου.
Πρώτη κίνηση. Έρχονται και νέα, φιλικά προς το περιβάλλον λεωφορεία. Είμαστε σε τελικό στάδιο για την προμήθεια των πρώτων 650 νέων, σύγχρονων οχημάτων, έχοντας δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην ηλεκτροκίνηση. Θα ξεκινήσουν να ενισχύουν τον στόλο μας από τις αρχές του 2023.
Δεύτερη κίνηση την οποία κάνουμε. Έργα μετρό. Ξεκινώ βέβαια τη Γραμμή 4 του Μετρό. Το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που υλοποιείται αυτή τη στιγμή, ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Είναι η πρώτη νέα γραμμή υπό κατασκευή στην πρωτεύουσα έπειτα από 20 ολόκληρα χρόνια.
Το πρώτο τμήμα το οποίο κατασκευάζουμε, από το Άλσος Βεΐκου στο Γουδή, περιλαμβάνει 15 νέους σταθμούς και θα εξυπηρετεί μερικές από τις πιο πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Αθήνας.
Ταυτόχρονα, προχωράμε τη μελετητική ωριμότητα και για τις μελλοντικές επεκτάσεις της Γραμμής με προτεραιότητα προς Μαρούσι και Βόρεια Προάστια, που δίνει λύση σε περιοχές με μεγάλη ροή εργαζομένων και τεράστιο κυκλοφοριακό φόρτο.
Πολύ νωρίτερα, όμως, με εντατική δουλειά σε λίγους μήνες θα παραδώσουμε και τους 3 τελευταίους νέους σταθμούς της επέκτασης της Γραμμής 3 προς Πειραιά. Δηλαδή τους σταθμούς Μανιάτικα, Δημοτικό Θέατρο και Πειραιάς ώστε επιτέλους να ενώσουμε το μεγαλύτερο αεροδρόμιο με το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας.
Αλλά και με την Γραμμή 2 προς τα Δυτικά Προάστια έχουμε εξελίξεις καθώς προχωράμε με ταχύτατους ρυθμούς τις μελέτες ώστε να καταφέρουμε να δημοπρατήσουμε ως το τέλος της χρονιάς τους 3 νέους σταθμούς, Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο.
Παράλληλα, βάζουμε μπρος και τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο Δυτικής Αττικής. Ένα έργο με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης που θα συμβασιοποιηθεί το επόμενο διάστημα και θα εξυπηρετεί τις περιοχές από τα Άνω Λιόσια ως τα Μέγαρα.
Αντίστοιχα, προχωράει πολύ ικανοποιητικά και η διαδικασία του Ανταγωνιστικού Διαλόγου για την Επέκταση του Προαστιακού προς τα Ανατολικά, δηλαδή προς τα λιμάνια της Ραφήνας και του Λαυρίου.
Τρίτη μας κίνηση, τα μεγάλα οδικά έργα της Αττικής γιατί το οδικό δίκτυο της πρωτεύουσας είναι σε μεγάλο βαθμό κορεσμένο. Αν δεν προχωρήσουμε γρήγορα τα αναγκαία έργα αποσυμφόρησής του, σε λίγα χρόνια οι δρόμοι της Αθήνας θα είναι αδιάβατοι. Προχωράμε λοιπόν, με τον σχεδιασμό του νέου οδικού χάρτη της Πρωτεύουσας.
Ξεκινώντας με την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης που έχει ήδη δημοπρατηθεί και αναμένεται να αρχίσει η υλοποίησή της ως τις αρχές του 2023. Και προχωρώντας τις διαδικασίες και για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο και Ραφήνα.
Αντίστοιχα, προχωράμε και το σχεδιασμό για την υπογειοποίηση της σήραγγας της Ηλιουπόλεως ένα έργο που θα δώσει πραγματικά ανάσα στα Νότια Προάστια.
Ως προς τα Δυτικά Προάστια, είμαστε σε προχωρημένο στάδιο διαδικασιών για το σημαντικό έργο της ολοκλήρωσης της Περιφερειακής του Αιγάλεω και του Κόμβου Σκαραμαγκά που θα αποφορτίσει σημαντικά την Λεωφόρο Αθηνών αλλά και την Λεωφόρου Σχιστού.
Αντίστοιχα, θα έχουμε εξελίξεις το επόμενο διάστημα και με την υποθαλάσσια ζεύξη της Σαλαμίνας ένα έργο που όχι μόνο θα διευκολύνει την πρόσβαση από και προς το νησί, αλλά και θα αναβαθμίσει συνολικά την περιοχή του Περάματος.
Και τέλος, η τέταρτη κίνηση της δεύτερης φάσης του σχεδίου μας, είναι η σύσταση Μητροπολιτικού Φορέα. Για να αντιμετωπίσουμε ακριβώς την πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων που σας ανέφερα νωρίτερα.
Έπειτα από πρωτοβουλία που αναλάβαμε, υιοθετώντας την πρόταση του Συλλόγου Συγκοινωνιολόγων Ελλάδας, έχουν εκκινήσει οι διαδικασίες που θα οδηγήσουν στη σύστασή του.
Ώστε επιτέλους όλοι οι συναρμόδιοι φορείς να κάθονται σε ένα τραπέζι και να λύνουν όλα τα ζητήματα που αφορούν το κυκλοφοριακό.
Η Αθήνα, η Αττική αλλάζει διαρκώς, όπως αλλάζει ο κόσμος γύρω μας.
Η Μητρόπολη της πατρίδας μας, η πρωτεύουσα είναι μία σύγχρονη πόλη για την οποία όλοι είμαστε περήφανοι αλλά είναι και μία πόλη που έχει ανάγκη να την ακούσουμε.
Να ακούσουμε τις σύγχρονες ανάγκες της και να αφουγκραστούμε την καθημερινότητα των πολιτών.
Να την κάνουμε πιο φιλική, πιο βιώσιμη, όπως λέει και ο τίτλος του Φόρουμ. Σας ευχαριστώ πολύ.»
